"The use of AI in medicine is reducing human error, but it will never replace medical personnel."

The head of the network of laboratories "Intermedica", Dr. Vasil Llajo

Artificial intelligence is also widely used in medicine. Dr. Vasil Llalo said that the use of AI in the intermedica laboratory network has extended from imaging diagnosis and early detection of diseases, where AI analyzes patient data and risk factors for specific diseases, to data processing to a high number of Albanian patients. The use of THEA in the field of medicine is helping to reduce human error and increase efficiency in private laboratories. Despite the widespread use of ARTIFICIAL INTELLIGENCE and ChatGPT in medicine, Mr. Llajo says that in this sector, it will never happen that medical personnel will be replaced by robots or other intelligent elements.

How is it being used by the Intermedica lab network, artificial intelligence and how it helps diagnose diseases?

Artificial Intelligence (AI) has brought revolution in all fields of technology, biotechnology, except it is not even medical fields. In recent years, AI has become a powerful tool for medical diagnosis and laboratory applications, offering speed, accuracy and unprecedented or unprecedented results.

There has been a lot of talk about AI in recent years, but its history is much older. It begins in antiquity, with the famous Greek philosopher Aristotle, who was the first to describe logic "as a way of codifying right thought, through rules that describe the procedure of this thought, reaching into the present day to Marvin Minsky, who is accepted by all as the father of artificial intelligence.

Together with Dean Edmonds they built the first neuron network, taking as a model the human neuron of the nervous system.

Diagnosis based on image. AI algorithms can analyze medical images taken, such as X-ray graphites, scanner examinations, magnetic resonance imaging to detect and locate abnormalities and pathologies, helping radiologists to give accurate diagnoses.

"Deep learning" algorithms can learn patterns and features from giant amounts of imaging data, helping to detect and automated localize tumors, fractures, various abnors, etc.

One area that Intermedica successfully praises in its daily practice in imaging diagnostics is the use of the Picture Archiving and Communication System (PACS) system, enabling the transmission of storing, stored and corelative information across the Intermedica network with the use of modern AI algorithms and auto-routing methods, pre-fetching, streaming, push technology", etc. Through the PACS system, images taken can be sent anywhere, all over the world, where accurate interpretation can be done.

Intermedica also uses the real-time streaming system with the help of the i-cloud application as part of AI.

This means that imaging examination can be performed in Saranda, Gjirokastër, Durres, Kavaja, etc., wherever there are imaging centers of "Intermedica" and the images are displayed simultaneously on the computer or phone of the radiologist doctor in Tirana or wherever he is, for a selective opinion and interpretation.

The use of intravenous contrast injection automatically in scanning is based on information it receives from the scanner computer, systems and programs as part of AI.

Early detection of diseases. Early diagnosis is vital for the outcome therapy of various diseases.

AI-based systems can analyze patient data, including electronic health archives, genetic and bioindeck information to locate patterns and risk factors associated with specific diseases.

It allows doctors to predict and diagnose diseases in the early stages, bringing improved outcome accuracy to patients.

It is also used in diagnostic medical laboratories to optimize the flows of laboratory procedures. Labs process a huge volume of data and samples, which can be time consuming and prone to error.

AI systems can automate routine work procedures, such as screening, data analysis and quality control.

These not only reduce human error, but also increase efficiency, allowing laboratory staff to use more complex procedures. Intermedica is the first laboratory to have deployed PSM and LIS systems for many years.

The deployment of the robotic system of analyzing samples and processing results are another element of AI, but what makes the special in the Intermedica laboratory and makes it the only one that uses it today in Albania is the deployment and application of biochips technology in selective personalized diagnosis, on this is based also personalized medicine.

This achievement is the fruit of cooperation with the German company BOSCH in the manufacture of chips and the English company RANDOX, in their branding with bio elements and biotechnology.

Here we have the application of "BIOCHIP ARRAY TECHNOLOGY" as "Smart-Intelligent Technology", with the use of MULTIPLEX tests, the results of which are read from a "CD-Camera and Custom Image-processing software", which are applications of AI.

Also quite efficient is the use of atlases and tumor albums, pathological blood diseases where it is farther and deeper than the doctor's eye.

All "Intermedica" subsidiaries are connected to each other by control management system, quality control applicators and analyzers with such software, as part of the AI application, where it is possible to view in real time online all computer systems of analyzers.

So at the same time, the applicant can look at all the analyzers' computers wherever they are located, such as in the city of Tirana, or any other city in the Republic of Albania, where they are installed.

How does artificial intelligence use in data analytics?

Algoritmet e IA mund të analizojnë volume të dhënash, produkt i laboratorëve diagnostikues për lokalizimin e tendencave dhe modeleve.

Konkretisht, “Intermedica” me ndihmën e IA-së paraqiti në Kongresin Botëror të Mjekësisë Laboratorike “WorldLab & EuroMedLab” të mbajtur në maj të vitit 2023 në Romë dy punime me volum gjigant të dhënash, ku njëri prej tyre ishte mbi 90,000 pacientë dhe tjetri, mbi 50,000 të tjerë.

Këto informacione mund të shfrytëzohen për parashikimin e prevalencës të pacientëve për optimizmin e protokolleve testues dhe zhvillimin e skemave të terapisë së personalizuar.

Analizimi prognostik në qendrat diagnostikuese mund të përmirësojë rezultatet e pacientëve, të reduktojë kostot dhe të përmirësojë menaxhimin e shëndetit të popullatës.

IA po transformon sektorin mjekësor dhe diagnostikues, duke ofruar shanse të mëdha për përmirësimin e diagnozës dhe trajtimin terapeutik. Me vlerë është të shënohet që po ndihmon në diagnozën e hershme dhe terapinë e personalizuar.

Gjithashtu ka vlerë të theksohet se përfshirja dhe përdorimi në masë i robotëve kirurgjikalë u bazua realisht në IA, algoritmet dhe përpunimi në fraksionet e sekondës i të dhënave që merr në kohën gjatë operacionit.

Konkretisht, në ortopedinë e rikonstruksionit të artikulacionit të gjurit me protezim, kompania “Smith & Nephew” përdor me shumë sukses sistemin robotik të teknologjisë “SMART 3D” pa ndihmën e CT/MRI me real time planning për kirurgji të personalizuar.

Fushë mjaft e rëndësishme e aplikimit të IA është edhe diabeti, sëmundja e sheqerit me fenomenin social gërryes që me ndihmën e algoritmeve të IA mund të parashikohet, parandalohet ose trajtohet në mënyrë të personalizuar me teknologjinë e implementimit të matëseve të nivelit të glicemisë me chips-e në krahun e pacientit dhe leximin e rezultatit me aplikacionin ne celular.

Sipas jush, si pritet të ndikojë në shëndetësi përdorimi i IA, cilat janë sfidat e përdorimit të tij?

Ndër sfidat kryesore në përdorimin e Inteligjencës Artificiale mbeten privatësia dhe sigurimi i të dhënave, pasi shfrytëzimi i IA në mjekësi ka si pasojë përdorimin e të dhënave personale të ndjeshme të pacientit.

Garantimi i privatësisë dhe sigurimi i informacionit të të dhënave të pacientit është me rëndësi jetësore për sigurimin e besimit të tij dhe pajtueshmërinë me modelet rregullatore.

Duhet të zbatohen masa të rrepta për mbrojtjen e të dhënave personale, si kriptologjia dhe kontrolli në aksesin që mund të kenë për mbrojtjen e të dhënave personale të pacientit nga persona të paautorizuara.

Algoritmet e IA janë mjaft të besueshme sot dhe të dhënat në të cilat specializohen. Paragjykimet që mund të lindin nga të dhënat trajnuese, specializuese mund të çojnë në parashikime tendencioze, duke ndikuar në mënyrë jo analoge, korrekte te grupe pacientësh.

Gjithashtu duhet të merren në konsideratë me seriozitet interpretimi dhe transparenca e të dhënave dhe duhet të shmanget interpretimi negativ i IA në tregun e punës, me zëvendësimin e personelit me robotë apo elementet inteligjente, sidomos në mjekësi.

Mjaft serioze është edhe varësia e krijuar nga aplikimet e IA që shohim shpesh në rrjetet sociale.

Çështja është ndalimi apo kufizimi i tyre, apo kufizimi i lirisë individuale. Thelbi është respektimi i lirisë individuale, duke lejuar njerëzit të jenë të lirë të përdorin aplikacione, por me kusht që të respektohet informimi i duhur mbi efektet negative dhe aplikimi në mënyrë të vullnetshme.

Në fushën e mjekësisë nuk duhet të na mbulojë fobia apo pesimizmi dhe keqinterpretimi se robotët dhe IA do të zëvendësojnë mjekët dhe personelin tjetër mjekësor.

Nuk mund të ndodhë për arsyet e thjeshta: IA është krijim i inteligjencës njerëzore; Qenia humane është qenie shoqërore dhe jo krijesë e teknologjisë.

Mendimi, koshienca, gjykimi, vetëgjykimi, veprimi korrelativ social janë pronë ekskluzive e subkoshiencës gri, janë produkt ekskluziv human, njerëzor dhe ky produkt do të jetë gjithmonë një hap përpara se IA.

Po ChatGPT si përdoret në shëndetësi? A mund ta zëvendësojë njeriun përdorimi i tij?

ChatGPT (Generative Pre-Trained Transformer) është një aplikacion i Inteligjencës Artificiale që lejon dialogimin, dhënien e përgjigjeve (chatbot), e cila qarkullon nga Open AI në nëntor 2022.

ChatGPT është specializuar në një korpus gjigant të dhënash dhe mund të zbatojë një larmi përpunimesh të gjuhës natyrale, si përgjigjet në pyetjet e ndryshme, përkthime, përmbledhje tekstesh, etj.

Përdorimi i ChatGPT-së ka vlerësimet e veta pozitive dhe negative. Në dhjetor të 2022 u bë subjekt i vlerësimeve pozitive në “New York Times”, ku e karakterizoi si “chatbot-i më i mirë i Inteligjencës Artificiale që ka qarkulluar ndonjëherë në publikun e gjerë”.

ChatGPT në një temë teze të një nxënësi dha konceptin se teksti i tij ishte në të njëjtin nivel me atë të një nxënësi të mirë dhe u shpreh se “bota akademike” ka mjaft probleme serioze për të përballuar.

Ndërsa te reagimet negative janë mjaft artikuj që mbajnë qëndrimin ndaj ChatGPT, duke e konsideruar si një mjet që ndikon në njohuritë profesionale dhe si rezultat, në vlerësimin e aftësive të personelit. Disa të tjerë, si James Vincent, “The Verge”, e quan mainstream madje e quan papagall të zhytur në mendim.

Problemi dhe rreziku kryesor i ChatGPT është sulmi elektronik (kibernetik) në sitet qeveritare, pasi është në gjendje të shkruajë mesazhe elektronike siç quhen “peshkuese ose keqdashëse”.

Probleme mund të vërehen në sistemin arsimor, në kulturë, shkencë, etj. me të drejtën e autorit. Pavarësisht nga këto reagime negative, ChatGPT si pjesë dhe produkt e IA është revolucion teknologjik dhe e çon të ardhmen përpara.

Nuk duhet të kemi frikë, sepse siç e përmenda edhe më lart, IA nuk e zëvendëson logjikën dhe arsyetimin njerëzor, nuk ka mendim kritik dhe as vlerësim dhe përdorim autokritike apo të vetënjohjes.

ChatGPT nuk ka gjithmonë të drejtë dhe nuk ka subkoshiencë morali. IA ka sjellë revolucion dhe ka hedhur hapa gjigantë në teknologjinë për diagnozën mjekë.