Krijimi i një shteti Bektashi sipas modelit të Vatikanit brenda territorit të Republikës së Shqipërisë do të kërkonte një proces të ndërlikuar ligjor, politik dhe ndërkombëtar.
VoxNews u interesua te ChatGPT e OpenAI, me pyetjen: Si do të formohet shteti i "Urdhërit Bektashi" në Shqipëri?
Këtu janë disa elementë kryesorë për t'u marrë parasysh sipas ChatGPT:
1. Kushtetuta e Shqipërisë
Kushtetuta aktuale e Shqipërisë e përcakton vendin si një shtet laik dhe garanton lirinë e fesë pa favorizuar ndonjë fe të veçantë.
Për të krijuar një shtet brenda një shteti, siç është modeli i Vatikanit, do të duheshin ndryshime të mëdha kushtetuese.
Do të kërkohej një ndryshim që do t'i lejonte një entiteti fetar të ketë njëfarë sovraniteti.
2. Ndryshimet ligjore dhe marrëveshjet ndërkombëtare
Ashtu si Vatikani ka statusin e një shteti të pavarur brenda Italisë, Shqipërisë do t'i duhej të ratifikonte ligje të veçanta dhe të hynte në një marrëveshje dypalëshe me këtë ent të ri fetar.
Marrëveshjet ndërkombëtare do të përfshinin njohjen e saj nga komuniteti ndërkombëtar.
3. Sovraniteti dhe territoret
Vatikani është një mikro-shtet me territor të kufizuar, por sovranitet të plotë. Krijimi i një shteti bektashian do të nënkuptonte ndarjen e një pjese të territorit shqiptar për të funksionuar si njësi autonome.
Kjo do të kërkonte një marrëveshje të brendshme me autoritetet shqiptare dhe konsensus kombëtar.
4. Roli i Komunitetit Bektashi
Për të pasur një model si Vatikani, komuniteti bektashian duhej të kishte një lider të pranuar botërisht, i cili do të funksiononte si kreu i këtij shteti të ri.
Rëndësia e tij fetare dhe diplomatike do të ishte kyçe në përcaktimin e statusit dhe funksionimit të saj ndërkombëtar.
5. Legjitimiteti ndërkombëtar
Vatikani njihet ndërkombëtarisht si një entitet i veçantë për shkak të historisë së tij shekullore dhe ndikimit në skenën ndërkombëtare.
Një shtet bektashi do të kishte nevojë për mbështetje dhe njohje ndërkombëtare nga organizata të tilla si OKB dhe BE për të fituar të njëjtin legjitimitet.
6. Ndikimi politik dhe fetar
Një model si Vatikani në Shqipëri do të kishte ndikime të thella politike dhe fetare.
Duhet të ketë një dialog të hapur ndërmjet komuniteteve fetare të vendit për të siguruar që krijimi i një entiteti të tillë të mos shkaktonte përçarje apo tensione brenda shoqërisë shqiptare, e cila është një përzierje traditash dhe kulturash fetare./VoxNews