Trump's son in Belgrade, Kushner does business in Albania and Serbia: How will the outcome of the US elections affect the Balkans

Donald Trump's son goes to Belgrade, his son-in-law does business in Serbia and Albania - while in Kosovo the presidential elections in the USA are viewed with concern. What consequences will their result have for the Balkans?

The countries of the Western Balkans – especially Serbia and Kosovo – are watching the November 5 presidential election in the USA closely. What impact will the election result have on this corner of Southeast Europe? On September 23, Donald Trump's son, Donald Jr., was accompanied by Serbian businessmen to Belgrade to discuss investment opportunities. This was not the first time for the Trump family: the former president's contacts with entrepreneurs and government representatives began in 2013. At that time, Ivica Dacic, then the prime minister of Serbia, spoke publicly about Trump's interest in a real estate project . The object in question was the former headquarters of the Yugoslav People's Army, which was severely damaged during the NATO bombings of 1999. But the negotiations failed.

But in May of this year, Trump's son-in-law, Jared Kushner, led by former US ambassador to Germany, Richard Grenell, sealed the deal. The $1 billion contract includes a 99-year lease on the complex. Grenell is seen as a possible candidate for Secretary of State if Trump wins the presidential election in November. He is considered the most unpopular US ambassador to post-war Germany. The Swiss daily Neue Zürcher Zeitung (NZZ) went so far as to call him "undiplomatic" because of his "abhorrent behaviour". Donald Trump Jr. recently praised Grenell as "the leading candidate for secretary of state."

Trump's failed Balkan course 2020

Grenelli, as Trump's special envoy for the Balkans, "pulled the marionette strings" in 2020 when Kosovo Prime Minister Albin Kurti was ousted because he stood in the way of another deal. The agreement in question allegedly involved a territorial exchange along ethnic lines between Serbia and Kosovo. In June 2020, the then president of Kosovo, Hashim Thaçi, and the president of Serbia, Aleksandar Vucic, wanted to meet with Trump at the White House to sign the agreement.

Sipas raporteve, marrëveshja do të kishte lejuar që katër komunitetet me shumicë etnike serbe në veri të Kosovës të bëhen pjesë e Serbisë. Në këmbim, Lugina e Preshevës me shumicë shqiptare etnike në Serbinë jugore do të ishte bërë pjesë e Kosovës. Një shkëmbim territorial si ky mund të kishte një efekt domino në rajon, sepse shtetet e Ballkanit Perëndimor janë të gjitha ende kryesisht multietnike.

Lidhje të ngushta Trump-Serbi

Udhëheqësi i Republika Srpska në Bosnje dhe Hercegovinë, Milorad Dodik kishte kërcënuar se nëse do të bëhej një shkëmbin territorial, Republika Srpska do t’i bashkohej Serbisë. Ky shkëmbin do të mund të sillte një “luftë të re ballkanike”. Rishikimi etnik i kufijve ka potencial të madh për konflikt. Por planet e Trumpit u prishën nga një aktakuzë kundër Presidentit Thaçi nga Gjykata Speciale e Kosovës në Hagë. Thaçi u vetë-dorëzua në gjykatë.

Presidenti serb Aleksandar Vuçiç i dorëzoi ish-ambasadorit të SHBA në Gjermani Richard Grenell (majtas) Urdhërin e Flamurit Serb në 2023 në njohje të avokimit të Grenell për Serbinë

Ndërkohë, popullariteti i qëndrueshëm i Grenellit në Serbi ilustrohet nga fakti se Marko Gjuriç, ish-ambasadori i Serbisë në SHBA, dhe tashmë ministri i punëve të jashtme të Serbisë, kohët e fundit tha se Grenell ishte “pa dyshim miku i Serbisë”.

Në vitin 2023, presidenti Vuçiç i dorëzoi Grenellit urdhrin më të lartë të vendit si njohje e avokimit të tij për Serbinë, duke e arsyetuar vendimin e tij duke thënë se: “Unë mendoj se ai është një nga njerëzit e paktë nga SHBA që ka një qasje të ekuilibruar ndaj Kosovës”.

Çfarë do të thotë një fitore e Harris për rajonin?

Qëndrimi pro-serb i Trump lë të kuptohet se çfarë mund të presë Ballkani Perëndimor nëse republikani do të kthehej në Zyrën Ovale në nëntor. Linja e ndjekur nga kandidatja e Partisë Demokratike Kamala Harris, nga ana tjetër, nuk ka qenë deri më tani aq e qartë. Megjithatë, disa përfundime mund të nxirren në bazë të të kaluarës së saj personale dhe pikëpamjeve të politikës së jashtme.

Duke pasur parasysh prejardhjen e saj multietnike, Kamala Harris nuk ka gjasa që të favorizojë serbët ose ndonjë etnonacionalist tjetër nëse zgjidhet presidente e SHBA-së.

Është e pangjashme që Harris të favorizojë nacionalistët serbë apo ndonjë grup etnonacionalist tjetër. Përveç kësaj, qëndrimi pro-ukrainas i Harris është i dokumentuar. Është e mundur që presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky e ka paralajmëruar atë për planet e supozuara të Moskës për të destabilizuar Ballkanin ose për të hapur fronte të reja atje me ndihmën e nacionalistëve irredentistë serbë pro-Moskë. Lidhjet e ngushta midis Beogradit dhe Moskës mund ta shtyjnë Harrisin të ndryshojë kursin e Amerikës.

Edward Joseph, një studiues i konflikteve në Universitetin e njohur Johns Hopkins, kritikoi kohët e fundit se administrata e Biden-it po bëhej me Serbinë. Ai tha gjithashtu se Vuçiç e ka zhvendosur orientimin e Beogradit si kurrë më parë kah lindja dhe se nuk ka asnjë arsye pse Harris, nëse zgjidhet, të vazhdojë politikën e pasuksesshme të Bidenit. Ish-diplomati amerikan Shaun Byrnes mbajti të njëjtën linjë, duke rekomanduar se SHBA duhet të jetë “më e ashpër me Serbinë, sepse ajo vazhdon të ketë një qasje armiqësore ndaj Kosovës”.

‘Fantazia diplomatike’ e Bidenit në Ballkan

Daniel Serwer, një diplomat i vjetër që ka punuar me Richard Holbrooke, arkitektin e Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit, e ka përshkruar politikën e Bidenit për Ballkanin si “fantazi diplomatike”. Në sytë e Serwer, për të ndërtuar Vuçiçin, që kishte qenë ministër propagande në kohën e Slobodan Millosheviçit në vitet 1990, si një spirancë stabiliteti ishte shumë larg realitetit.

Vizitat e shpeshta në Moskë nga aleati i Vuçiçit dhe zëvendëskryeministri serb Aleksandar Vulin, i cili së fundmi siguroi personalisht presidentin rus Vladimir Putin se Serbia është “partneri dhe aleati strategjik i Rusisë”, vë në dyshim politikën e SHBA-së për Ballkanin. Aktivitetet e anëtarëve të rrethit të Trump në Beograd kanë treguar se nëse ish-presidenti rizgjedh në nëntor, objektivat ekonomike do të jenë në ballë të politikës së Amerikës për Ballkanin Perëndimor në të ardhmen. Fakti që presidenti i Serbisë Vuçiç ka marrëdhënie të shkëlqyera me Putinin, i shkon për shtat Trumpit deri në fund.

Shqetësimet për një administratë të dytë të mundshme të Trump

Megjithatë, për Ukrainën, Bosnje-Hercegovinën, Kosovën dhe Malin e Zi, e gjithë kjo është alarmante. Sepse, megjithëse Bosnja dhe Kosova janë dy shtete qartësisht pro-amerikane, pro-perëndimore me popullsi shumicë myslimane, ato nuk mund të mbështeten automatikisht në mbrojtjen e SHBA-së kundër dëshirave ekspansioniste të Serbisë nëse Trump rizgjidhet si president.

Trump ka treguar në të kaluarën se nuk ka asnjë problem t’i lërë aleatët, nëse kjo i përshtatet agjendës së tij. Për shembull, Në dhjetor 2018, ai njoftoi se do të tërhiqte shumicën e trupave amerikane nga Siria. Duke vepruar kështu, ai tradhtoi kurdët, të cilët kishin bërë shumicën e luftimeve në terren në betejën kundër Shtetit Islamik (IS). Kjo tradhti e aleatëve bëri që Sekretari i atëhershëm i Mbrojtjes i SHBA-së, James Mattis, të jepte dorëheqje.

Before the Serbia-Kosovo territorial exchange agreement failed, Trump had threatened Kosovo Prime Minister Albin Kurti on several occasions that he would withdraw American troops from Kosovo. The presence of these troops is seen as a vital policy for the security of Kosovo, whose independence Serbia does not recognize. It is debatable whether NATO's KFOR troops can guarantee Kosovo's security without the Americans. But the Biden administration seems to have taken at least one precautionary measure in this direction: the US has supplied Kosovo with 250 Javelin anti-tank missiles, from those it has also sent to Ukraine. Even Turkey has supplied Kosovo with its Bayraktar drones. Without these two weapons systems, Ukraine would no longer exist as an independent state. But unlike Serbia, which has about 250 battle tanks, Kosovo has none. So the number of anti-tank missiles supplied by the US was certainly no coincidence.

Alexander Rhotert is a political scientist and author. A scholar of the former Yugoslavia since 1991, he has worked for the UN, NATO, OSCE and the Office of the High Representative (OHR) in Bosnia and Herzegovina, among other organizations./ DW

presidenti serb aleksandar vucic i dorezoi ish ambasadorit te shba ne gjermani richard grenell majtas urdherin e flamurit serb ne 2023 ne njohje te avokimit te grenell per serbine 640x360

duke pasur parasysh prejardhjen e saj multietnike kamala harris nuk ka gjasa qe te favorizoje serbet ose ndonje etnonacionalist tjeter nese zgjidhet presidente e shba se 640x360