The fall of Bashar al-Assad, a dramatic end to a dynasty that ruled for decades

Syrian President Bashar Assad fled the country on Sunday, a dramatic end to his nearly 14-year struggle to hold on to power as his country was torn apart by a brutal civil war that turned it into a battleground for regional and international powers.

Al-Assad's departure was in stark contrast to his first months as Syria's powerful president in 2000, when many hoped he would be a reformer after three decades of his father's iron-fisted control.

Only 34 years old at the time, the Western-educated ophthalmologist was passionate about computers and a good connoisseur of technology, with a gentle temperament.

But when faced with protests against his rule that erupted in March 2011, Assad reverted to his father's brutal tactics in an attempt to crush opponents. As the uprising turned into a civil war, he brought the army into opposition-held cities, with the support of his allies: Iran and Russia.

International human rights groups and prosecutors have accused the Assad regime of widespread use of torture and extrajudicial killings in Syrian government-run detention centers. The war has killed half a million people and displaced half of the country's pre-war population of 23 million.

The conflict seemed to have cooled in recent years, and al-Assad's government regained control of most of Syria's territory, while the northwest remained under the control of opposition groups and the northeast under Kurdish control.

Although Damascus remained under crippling Western sanctions, neighboring countries were beginning to accept the reality of al-Assad's continued hold on power. The Arab League readmitted Syria as a member last year, and Saudi Arabia in May announced the appointment of its first ambassador since severing relations with Damascus 12 years ago.

However, the geopolitical reality changed rapidly when opposition groups in northwestern Syria launched a surprise offensive in late November. Government forces quickly capitulated while al-Assad’s allies, embroiled in other conflicts — Russia’s war in Ukraine and the year-long wars between Israel and Iran-backed militant groups Hezbollah and Hamas — seemed unwilling to intervene forcefully.

The end of the Assad family's rule

Al-Assad erdhi në pushtet në vitin 2000 në një kthesë të fatit. Babai i tij kishte përgatitur vëllain më të madh të Basharit, Basilin, si pasardhësin e tij, por në vitin 1994, Basili u vra në një aksident automobilistik në Damask. Familja e solli Basharin nga Londra ku ai kishte një klinikë për sytë. Ai iu nënshtrua stërvitjes ushtarake dhe mori gradën e kolonelit për të përmbushur kredencialet që një ditë të mund të merrte pushtetin. Kur Hafez al-Assad vdiq në vitin 2000, parlamenti uli me shpejtësi moshën minimale për presidentët nga 40 në 34. Ngritja e Basharit në postin e presidentit u çimentua nga një referendum kombëtar, në të cilin ai ishte i vetmi kandidat.

Hafez, një ushtarak, sundoi vendin për gati 30 vjet gjatë të cilave krijoi një ekonomi të centralizuar të stilit sovjetik dhe përdori një grusht aq të hekurt ndaj kundërshtarëve sa sirianët kishin frikë edhe të bënin shaka për politikë me miqtë e tyre. Ai ndoqi një ideologji laike që kërkonte të eliminonte dallimet sektare, duke e vënë theksin tek nacionalizmi arab dhe imazhi i rezistencës heroike ndaj Izraelit. Ai formoi një aleancë me udhëheqjen klerikale shiite në Iran, konsolidoi dominimin sirian mbi Libanin dhe ngriti një rrjet grupesh militante palestineze dhe libaneze.

Bashari fillimisht dukej krejtësisht ndryshe nga babai i tij i ashpër. I gjatë dhe i dobët, ai kishte një natyrë të qetë dhe të butë. Pozicioni i tij i vetëm zyrtar përpara se të bëhej president ishte si kreu i Shoqërisë Siriane të Kompjuterëve.

Gruaja e tij, Asma al-Akhras, me të cilën u martua disa muaj pas marrjes së detyrës, ishte tërheqëse, me stil dhe me origjinë britanike. Çifti i ri, i cili pati tre fëmijë, dukej se shmangte luksin e pushtetit. Ata jetonin në një apartament në lagjen e pasur Abu Rummaneh të Damaskut dhe jo në një pallat madhështor si udhëheqësit e tjerë arabë.

Bashar Al Assad

Fillimisht kur mori detyrën, al-Assad liroi të burgosurit politikë dhe lejoi lirinë e shprehjes. Gjatë "Pranverës së Damaskut", intelektualët e vendit mblidheshin për të diskutuar për artin, kulturën dhe politikën gjë, që ishte e pamundur nën kohën e babait të tij. Por pasi 1000 intelektualë nënshkruan një peticion publik duke bërë thirrje për demokraci pluraliste dhe liri më të mëdha në vitin 2001, dhe një grup u përpoq të formonte një parti politike, këto aktivitete u ndaluan nga policia e frikshme sekrete që burgosi dhjetëra aktivistë.

Përballë Pranverës Arabe, al-Assad u mbështet tek aleancat e vjetra për të mbajtur pushtetin

Në vend që të lejonte hapjen politike, al-Assad ndoqi rrugën e reformave ekonomike. Ai hoqi ngadalë kufizimet ekonomike, lejoi hapjen e bankave të huaja, u hapi dyert importeve dhe fuqizoi sektorin privat. Në Damask dhe qytete të tjera që ishin zhytur prej kohësh në mjerim, pati një bum qendrash tregtare, restorantesh të reja dhe mallrash konsumi. Turizmi u rrit. Në politikën e jashtme, ai vazhdoi linjën që kishte ndjekur i ati, bazuar në aleancën me Iranin dhe një politikë të ngulmimit për një kthim të plotë të Lartësive Golan të aneksuar nga Izraeli, megjithëse në praktikë al-Assad nuk u përball kurrë ushtarakisht me Izraelin.

Në vitin 2005, ai pësoi një disfatë të thellë me humbjen e kontrollit dhjetëvjeçar të Sirisë mbi Libanin fqinj pas vrasjes së ish-kryeministrit Rafik Hariri. Shumë libanezë akuzonin Damaskun se qëndronte pas vrasjes dhe Siria u detyrua të tërhiqte trupat e saj nga vendi ku një qeveri pro-amerikane erdhi në pushtet.

Në të njëjtën kohë, bota arabe u nda në dy kampe – njëri i përbërë nga vendet aleate të SHBA-së, të udhëhequra nga sunitët si Arabia Saudite dhe Egjipti, tjetri ku bënin pjesë Siria dhe Irani i udhëhequr nga shiitët me lidhje me Hezbollahun dhe militantët palestinezë.

Gjatë gjithë kohës, al-Assad u mbështet përgjithësisht tek e njëjta bazë si babai i tij: sekti i tij alavit, një degë e Islamit shiit që përbën rreth 10% të popullsisë. Shumë nga postet në qeverinë e tij iu dhanë brezave të rinj të të njëjtave familje që kishin punuar për babain e tij. Po ashtu ai përfshiu anëtarët e klasës së re të mesme të krijuar nga reformat e tij, përfshirë familje të shquara tregtare sunite.

Al-Assad gjithashtu u mbështet tek familja e tij. Vëllai i tij më i vogël Maher drejtonte Gardën elitare Presidenciale dhe ishte në krye të goditjes kundër kryengritjes. Motra e tyre Bushra ishte një zë i fortë në rrethin e tij të ngushtë, së bashku me bashkëshortin e saj, zëvendësministrin e Mbrojtjes Assef Shawkat, derisa ai u vra në një bombardim të vitit 2012. Kushëriri i Basharit, Rami Makhlouf, u bë biznesmeni më i madh i vendit, duke drejtuar një perandori financiare përpara një mosmarrëveshjeje që çoi në largimin e Makhloufit.

Al-Assadi gjithashtu i kishte besuar gjithnjë e më shumë role kyçe gruas së tij, Asma, përpara se ajo të njoftonte në maj se po i nënshtrohej trajtimit për leuçeminë dhe të largohej nga skena publike.

Kur shpërthyen protestat në Tunizi dhe Egjipt në vitin 2011, duke rrëzuar përfundimisht sundimtarët e tyre, al-Assadi mohoi se ekzistonte mundësia që e njëjta gjë të ndodhte në vendin e tij, duke këmbëngulur se regjimi i tij ishte në harmoni me popullin e tij.

After the Arab Spring arrived in Syria, its security forces mounted a brutal crackdown, while al-Assad repeatedly denied that he was facing a popular uprising. He blamed "foreign-backed terrorists" for trying to destabilize his regime.

His rhetoric was welcomed by many of Syria's minority groups - including Christians, Druze and Shiites - as well as some Sunnis who feared the prospect of rule by Sunni extremists even more than al-Assad's authoritarian rule.

As the uprising turned into a civil war, millions of Syrians fled to Jordan, Turkey, Iraq, Lebanon, and Europe. It was ironic that on February 26, 2011, two days after protesters ousted Egypt’s Hosni Mubarak and just days before the wave of Arab Spring protests swept his country, al-Assad sent an email mocking the Egyptian leader’s stubborn refusal to step down.

assad duke folur me ushtaret

bashar al assad