CHRONICLE ON ASPHALT/ The rise and fall of Bella B.

 Kliko këtu për të tjera
Voxpress:

What were the 50 secrets of Fatos Nano's life!

2025-11-02 16:28:50Fokus SHKRUAR NGA REDAKSIA VOX
Fatos NANO

Thousands of citizens, socialists, regional personalities and religious leaders bid farewell to Fatos Nano in tributes that lasted about 5 hours.

The left and right came together, with Berisha absent. Albin Kurti came from Kosovo, and from North Macedonia, Deputy Prime Minister and DUI leader Ali Ahmeti.

Nano's body was carried under a bed of balls and to the sounds of the song " I did it my way" .

From childhood, participation in politics, arrest, prison time, innocence, divorce, second marriage to Joanna, and up to five assassination attempts.

 Nano has been the leader of the Socialist Party for 13 years, resigning a total of 5 times, three times as prime minister and twice as leader of the Socialist Party.

Fatos Nano knew five foreign languages. In his second year of high school, he formed a rock band (he was the soloist) that played Beatles music. During his imprisonment, his hair was cut off as punishment for statements he made in the media. Love for football and cigarettes.

Get to know Fatos Nano's secrets through a profile with 50 facts.

1- Fatos Nano was born on September 19, 1952 in Tirana. He is the only son of Thana and Marie Nano's four children. His sisters are Sashenka and Vjollca, who are older, while Mimoza is the younger sister.

2-  Fatos Nano was born into a family that was part of the elite of the country's communist regime. His father, Thanas Nano, was the director of Albanian Radio Television for many years.

3-  Nano studied at the “Sami Frashëri” high school in Tirana, reserved for children of the nomenklatura. There he learned foreign languages ??and how to play the guitar. In his second year of high school, he formed a rock band (he was the soloist) that played Beatles music, which was strictly forbidden to the public during that period.

4- After finishing high school at the “Sami Frashëri” school, Nano studied at the University of Tirana in the Political Economy department. At the educational level, he was considered an excellent student and one of the best students at the university. Fatos Nano knows five foreign languages, English, French, Italian, Russian and Serbo-Croatian. He was considered one of the most qualified teachers.

5- Fatos Nano ka qenë katër herë kryeministër i vendit. Më konkretisht: në qeverinë që përgatiti zgjedhjet pluraliste të vitit 1991, në qeverinë e fituar nga Partia e Punës për tre muaj më 1992, në qeverinë e vitit 1997 dhe në qeverinë e vitit 2002 deri në 2005-ën. Nano ka qenë kryetar i PS-së për 13 vjet. Ka dhënë dorëheqjen tri herë si kryeministër dhe dy herë si kryetar i Partisë Socialiste, duke themeluar “institucionin” e dorëheqjes në Shqipëri, por edhe duke vënë një rekord në këtë fushë.

6- Koha më e shkurtër e qëndrimit kryeministër ka qenë në vitin 1991, kur drejtoi kabinetin vetëm për tre muaj. Ndërsa koha më e gjatë e qëndrimit ka qenë mandati i tij i fundit. Si kryetar i Këshillit të Ministrave drejtoi qeverinë socialiste për 36 muaj. Nga gushti i vitit 2002 deri në shtator 2005, kur dha dorëheqjen.

7- Fatos Nano është zgjedhur deputet i Parlamentit pesë herë. Deputet i Tiranës në vitin 1991. Deputet i Kuçovës në vitin 1992. Deputet i Tepelenës në vitin 1991 dhe në vitin 2001 dhe deputet i Sarandës në vitin 2005 deri në vitin 2009.

8- Fatos Nano mban titullin “Doktor Profesor i Shkencave Ekonomike”. Titullin e parë e ka marrë në vitin 1980 dhe titullin profesor kur ishte kryeministër në vitin 2003 nga Fakulteti i Ekonomisë së Tiranës. Mban tituj nderi nga dy universitete italiane. Në vitin 2000 Universiteti i Ndërkombëtar i Milanos, e dekoroi me titullin “Doktor Honoris Causa” në fushën e Ekonomisë dhe po në këtë vit merr titullin e nderit “Doktor Honoris Causa” në fushën e Shkencave Ekonomike nga Universiteti i Barit. Ka marrë titullin “Honoris Causa”, edhe nga Universiteti Europian i Tiranës.

9- Pas mbarimit të universitetit, për katër vite, Fatos Nano zhvendoset në Elbasan, ku punon si ekonomist në Kombinatin Metalurgjik. Më pas transferohet në Tiranë, ku punon fillimisht si ekonomist në kooperativën e Priskës.

10- Ngjitja e karrierës profesionale të Nanos nisi pas rikthimit në Tiranë në vitin 1980. Ai emërohet të punojë në Institutin e Studimeve Marksiste-Leniniste. Një post që i dha mundësinë të kishte kontakte më të shpeshta me botën perëndimore për shkak të udhëtimeve.

11- Gjatë viteve 1984-1990, Fatos Nano do të ishte një nga ekonomistët e parë që paraqiti projekte për reformat social-ekonomike dhe reformën e Ekonomistë në Europën Juglindore. Në të njëjtën kohë do të punonte edhe si pedagog i jashtëm në Fakultetin Ekonomik të Tiranës.

12- Në vitet 1989-1990 ishte një ndër intelektualët që kërkon ndryshime në ekonominë e vendit. Së bashku me kolegët pedagogë, Gramoz Pashko, Leontiev Çuçi dhe Anastas Angjeli përbënin bërthamën e një grupi profesorësh liberalë në Universitetin e Tiranës.

13-  While he was imprisoned in the high-security prison in Bënçë, Tepelena, he was declared an "Honorary Citizen" by two cities. In March 1996, he became an "Honorary Citizen" of Kuçova, and in April of that same year, the city where he was imprisoned, Tepelena, awarded him the title of "Honorary Citizen."

14-  He married at the age of 24 to Rexhina Fatolli, a charming girl whom he met in the early years of the "Sami Frashëri" high school in the capital. After 27 years of marriage, the couple divorced in 2001.

15- Fatos Nano, in 2001, then 50 years old, remarried, with a ceremony in the Orthodox Church of Tirana to Xhoana. The ceremony was led by Archbishop Janullatos. 29-year-old Nano lived in Athens where she had been divorced from her first marriage in 1998.

16- Fatos Nano's first marriage took place in a family setting, at his father's house in Tirana. While the second marriage took place with a gigantic ceremony in the Orthodox Church in Tirana and then in the city of Durrës.

17– The marriage of Fatos and Xhoana Nano, and the divorce of the former prime minister were an event that left a mark on the political behavior of the country. Challenging the mentality of the time, former prime minister Nano publicly declared his relationship with his wife many years younger, the divorce and the start of a new life. In a television interview, shortly before the wedding ceremony, Xhoana Nano, at that time 10 years younger, had declared with Fatos Nano that she would have more than one child and that age was no problem between them.

18- Fatos Nano has two children, Sokol, 36, and Eden, 33, from his first marriage to Rexhina Nano. Meanwhile, he also has an adopted son from his marriage to Xhoana Nano, Klajdi, 23.

19- According to media reports, there have been five assassination attempts on Fatos Nano. One of the assassination attempts occurred in Berat, one in Shkodra, one at the prime minister's villa, a threat in the office, and the events of September 14, 1998.

20- Fatos Nano has spent 1,353 days in prison. He was sentenced to 12 years in prison on charges of abuse of office in favor of third parties and served his sentence in Tirana prison until 1994 and in the high-security prison in Bënçë, Tepelena, until 1997.

21- Fatos Nano was arrested on July 30, 1993 in Tirana and released on March 13, 1997, following armed uprisings in the south of the country. His release was a demand of the left-wing opposition, but also of the international community as a move to calm the unrest in the country.

22-  Kristina Çupi, Nano's former personal secretary, in one of the chapters of Ylli Polovina's book, "To Be or Not to Be" about what Nano did before he was arrested.

The day he was going to leave, July 30, my cup broke. It was morning. The written notice, a summons, came from the Tirana Prosecutor's Office. It was eight o'clock. But Fatos definitely had to go to the meeting of the capital's socialists, which was held at the Opera Theater, and I told him that he also had to go... My voice trembles when I say it. He said: "I'll go to the Tirana meeting sometime." He went. When he came here, he was with a group of people. A friend of his, a businessman, told him that they should buy "Fanta". We bought them and Fatos said: "Now we want some coffee too". I made him coffee in one of the offices. When I brought him his, he looked me in the eye (the way he was looking at me) and said: "I may not come back". The others heard it too. We stayed. Because he added: "They will do what they intend to do soon". That's when my cup broke. "Don't worry, I told him, don't worry, I have a good sign." Then he left. We waited, we waited. Someone went. Others went. We waited in front of the Prosecutor's Office. Some were afraid to ask (like we are sometimes afraid). They had arrested him," Kristina said.

23– During his time in prison, he received only 24 hours of leave. In December 1995, his mother died and the state gave him only one day of leave to bury her. Meanwhile, his treatment in prison, according to testimonies, was no different from that of ordinary prisoners.

24- According to the testimony of his ex-wife, Rexhina, during his stay in prison, Fatos Nano's hair was cut as punishment for the statements he made in the media. Meanwhile, in all court hearings he was brought by the police in handcuffs. Fatos Nano's file for the misuse of Italian aid was 3200 pages. It also included decisions issued by the government of Adil Çarçani. The President of the Court of Cassation, Zef Brozi, refused to be the man who would judge Nano.

25-  Lawyer Idajet Beqiri recently told the media details of his life in prison 313 in Tirana and in Bënça in Tepelena, where he was isolated together with the socialist leader Fatos Nano.

Here's what Idajet Beqiri remembers from that time:

In the difficult conditions of prison 313, Fatos Nano also came and suffered with us on July 30, 1993. Initially, I thought that "like a Tirana cotton ass" he would not be able to endure these scandalous conditions in prison and would break. But I was wrong. Fatos Nano behaved and stayed in prison like a seasoned prison guard. With his wit, with his bitter jokes, he not only made everyone laugh, but also so badly neglected the prison guards and officers that he broke the savage isolation they imposed on him whenever he wanted.

26- American historian, Fred Abrahams, in his book 'New Albania', told how Fatos Nano changed after being released from prison.

Nanoja dukej ndryshe nga ç’kishte qenë përpara burgosjes së tij- më i shëndoshë dhe me mjekër. Këshilltarët e tij të afërt treguan se Nanoja kishte vuajtur në burg dhe doli prej andej një njeri i ndryshuar, me më pak kontroll të vetvetes. Megjithatë ai mbeti i mençur dhe dinak. Prapa hekurave, ai kishte qëndruar aktiv në parti, duke pasur furnizim të pandërprerë me lajme, cigare dhe pije".

27- Në vitin 2000 Gjykata e Tiranës i dha pafajësinë për akuzat e ngritura nga Prokuroria. Pas marrjes së pafajësisë, Nano fitoi edhe mbrojtje morale për akuzat për korrupsion. Më vonë edhe Sali Berisha ka deklaruar se burgosja e Nanos ishte veprim i nxituar. Në vitin 2002, Fatos Nano dëmshpërblehet nga shteti për burgim të padrejtë në shumën prej 72 milion lekësh. Nano, paratë e burgut ia dha ish-bashkëshortes së tij, Rexhina Nanos, si edhe apartamentin e tij në Tiranë.

28- Në një nga kabllogramet konfidenciale të Ambasadës Amerikane në Tiranë të zbardhur nga Wikileaks bëhej edhe një biografi e detajuar e Fatos Nanos në vitin 1997. Nano ishte liruar nga burgu pak muaj më parë dhe sapo ishte zgjedhur kryeministër.

Ambasada tregon detaje të jetës së tij:

Nano është intensiv, i fokusuar dhe individual. Është 168 cm, një gjatësi mesatare për meshkujt shqiptarë. Doli nga burgu mbi peshë dhe i parruar. Shumë të njohur të vjetër u shprehen se nuk e kishin njohur atë pas daljes nga burgu. Një duhanpirës i regjur, një kafshë sociale që shijon bredhjet në orët e vona të natës me rrethin e ngushtë të shokëve politikanë. Nano është serioz edhe kur bën shaka…. …Gruaja, e vizitonte Nanon një herë në javë në burgun e Tepelenës. Ata janë dukshëm të përkushtuar ndaj njeri-tjetrit. Edhe pse ajo nuk është shumë e aftë në gjuhët e huaja dhe nuk flet shumë në publik, në prani të të huajve, duket qartë se Nano ka konsideratë të lartë për të”, është përshkrimi i Ambasadores Mariza Lino për ish-kreun e opozitës.

29- Është akuzuar si pasardhës i komunistëve dhe bllokmenëve. Ndërkohë që ka meritën se transformoi Partinë Socialiste nga një parti që idealizonte Enver Hoxhën dhe Marksin, në një parti moderne të majtë dhe arriti ta integrojë në partitë e majta evropiane. Meritë kjo që është njohur së fundmi nga ish-rivali i tij më i madh Sali Berisha. Në 25 vjetorin e PS-së, Berisha duke iu drejtuar me anë të një mesazhi socialistëve, vlerësonte Fatos Nanon si reformator.

Fatos Nanos, në një garë, nga anëtar i thjeshtë arriti të zgjidhet kryetar i PS dhe ta shkëpusë PSSH nga modeli stalinist pothuaj 60-vjeçar i partisë së një njeriu! Fatos Nano e aderoi PS-në në organizmat e socialistëve europian dhe ka meritën e pranimit të rotacionit jo vetëm në parti por dhe në nivel vendi!, shkruante Berisha ndër të tjera në mesazhin e tij, ku sulmonte kryetarin aktual të PS-së, Edi Ramën, se e ka mbushur PS-në e sotme me kriminelë.

30- Batuta më e fortë e Fatos Nanos është për kryetarin aktual të Partisë Socialiste, Edi Ramën. “E mora nga Parisi me thonj të paprerë dhe shitësh ikonash të vjedhura”, deklaronte Nano në një nga takimet elektorale. Ndërsa një tjetër batutë e famshme ka qenë për LSI-në. “Lëvizja e Skraparllinjve të Inatosur” e pati quajtur Fatos Nano LSI-në e Ilir Metës, kur u themelua, atë shtator të vitit 2004

31- Një tjetër thënie e famshme e Fatos Nanos është përshkrimi që i bënte historisë së vendit tone me një fjali të vetme. “Ne kemi kaluar nëpër çdo gjë si komb – copëtim, diktaturë, madje dhe anarki”, ka deklaruar Nano.

32- Fatos Nano ishte një nga figurat kryesore të intelektualëve që u thirr në takimin e famshëm të Presidentit Ramiz Alia me inteligjencën në gusht të vitit 1990. Së bashku me të ishin Sali Berisha e shumë të tjerë që përbënë bërthamën e politikës në 25 vitet e fundit.

33- Në moshën 39-vjeçare, Nano do të marrë një nga postet më të rëndësishme në qeverinë e Adil Çarçanit. Emërohet zëvendëskryeministër për reformat në ekonomi. Ylli politik i Fatos Nanos nis të shkëlqejë që në momentet e para. Në shkurt të vitit 1991, Nano emërohet nga Partia e Punës si kryeministër. Një nga arsyet që Nano depërtoi në qendër të pushtetit në një kohë shumë të shkurtër, ishte fakti që vendi po ndërmerrte reforma shumëplanëshe. Vetëm një politikan që nuk kishte qenë funksionar i mëparshëm mund ti bënte.

34- Në 31 mars 1991, qeveria Nano arrin të zhvillojë zgjedhje normale dhe pa incidente serioze. Fatos Nano zgjidhet deputet në një nga zonat elektorale të Tiranës dhe merr mandatin e dytë si kryeministër, përsëri nga Partia e Punës.

35- Dorëheqja e parë si kryeministër u bë në maj të vitit 1991. Kundërshtimi i opozitës për legjitimitetin e pushtetit, grevat e punëtorëve në vend dhe gjendja e rënduar ekonomike në vend bënë që Nano të jepte dorëheqjen për t’u krijuar Qeveria e Stabilitetit që u drejtua nga Ylli Bufi.

36- Fatos Nano është kryetari i parë i Partisë Socialiste. Në Kongresin e 10-të të PPSH-së, Nano mori drejtimin e partisë më të madhe në vend, duke shënuar ndarjen e partisë që drejtoi regjimin komunist dhe zëvendësimin jo vetëm me një emër tjetër, por edhe me një tjetër frymë.

37- Ishte politikani i parë që vendosi kontaktet me partitë e tjera të majta evropiane që i dhanë njohjen PS-së në rajon e më tej. Nano bashkëpunoi me Beneto Kraksin e të majtës italiane, Andrea Papandreun e PASOK-ut grek, etj.

38- Takimi i parë i Fatos Nanos me kundërshtarin e tij më të madh, Sali Berisha, sipas dëshmive të të dy palëve, ka ndodhur më 1990 në ambientet e redaksisë “Zëri i Popullit”, ku diskutuan për një shkrim që ishte botuar.

39- Është politikani i parë që ka njohur rezultatin e zgjedhjeve në vend fill pas daljes së rezultateve. Në zgjedhjet parlamentare të 22 marsit 1992, Nano pranoi humbjen dhe daljen në opozitë të PS-së. Në këto zgjedhje, Nano fitoi mandatin e deputetit në Kuçovë.

40- Takimi që i ka dhënë më shumë pikë Fatos Nanos, ka qenë ai me presidentin amerikan Bill Klinton. Gjatë mandatit të parë në krye të qeverisë arriti të shkëlqente në marrëdhëniet ndërkombëtare duke sjell një bashkëpunim të ngushtë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

41- Vizita më e rëndësishme e Fatos Nanos jashtë vendit është ajo në Shtëpinë e Bardhë në Uashington, në vitin 2004 dhe takimi me Presidentin Xhorxh Bush. Vizita u bë në kuadër të anëtarësimit të vendeve të reja në NATO. Gjatë takimit doli edhe një detaj interesant, Bush theu protokollin duke e zgjatur takimin me Nanon më shumë sesa koha e programuar. Siç duket kryeministri shqiptar e bëri për vete me batutat e tij liderin amerikan.

42- Pas humbjes së zgjedhjeve nga Partia Socialiste në 3 korrik 2005, Fatos Nano jep dorëheqjen nga posti i kryeministrit. U vlerësua për rotacionin paqësor të pushtetit.

43- Pas dorëheqjes së kryeministër i vendit, në shtator 2005, Fatos Nano jep dorëheqjen edhe si kryetar i Partisë Socialiste. Me këtë veprim, Fatos Nano futi një akt civilues në politikën shqiptare, që kryetari që humbet zgjedhjet largohet, veprim ky që nuk është përsëritur nga liderët e tjerë politikë. Sali Berisha e bëri këtë veprim kur humbi zgjedhjet e vitit 2013.

44- Fatos Nano është duhanpirës që nga vitet e para të adoleshencës. Cigaret e preferuara për të janë puro kubaneze dhe cigaret me filtër “Marlboro”. Në shumicën e takimeve dhe daljeve publike, në dorën e tij të majtë do të ishte pothuajse gjithnjë një cigare. Fatos Nano nuk është vetëm një i pasionuar pas muzikës, por edhe një njeri që në adoleshencë ka kënduar. Në intervistat e tij ka pohuar se grupi i tij i preferuar muzikor ishin “Bitëllsat”. Këngët e këtij grupi i këndonte fshehurazi nën shoqërinë e miqve.

45- ishte politikani i parë që u pa të ndiqte ndeshjet e Kombëtares. Pothuajse ka marrë pjesë në të gjitha ndeshjet më të rëndësishme brenda dhe jashtë vendit. Edhe pasi u largua nga politika. Nano është një i apasionuar i madh i futbollit. Në Shqipëri bën tifo me “Partizanin”, ndërsa në Itali me Interin, ndërkohë që është edhe tifoz i Italisë.

46- Ishte një nga politikanët që ka një raport të veçantë me pijen. Padyshim që njohja që ka ai për verën dhe xhinin, por edhe shumë pije të tjera alkoolike futen në kulturën e tij gjenerale. Pija e tij e preferuar “Xhini” i shoqëruar me tonik.

47- On August 17, 2003, Fatos Nano underwent a planned surgery on his gallbladder. The surgery was performed after Nano had suffered from several recurring health problems since 1996. This was Nano's second surgery, as he had also undergone cosmetic surgery on his eyes in 2003.

48 - On September 19, 2007, Nano announced the establishment of the Movement for Solidarity and Institutional Politics in the Socialist Party. In this movement, Nano was joined by 14 socialist deputies. But as the months passed, Nano gradually overshadowed the initiative, causing this movement to fade away. Meanwhile, Edi Rama decided to take revenge on Nano's supporters, leaving them off the lists of the upcoming parliamentary elections.

49 – The biggest political dream remained the Palace of the Brigades. On July 8, 2007, Fatos Nano officially entered the presidential race. But the Socialist Party did not support its former leader. To take revenge on Rama's lack of support, 6 socialist deputies, Nano's supporters, gave their votes to Bamir Topi. On August 20, Bamir Topi was elected president with Nano's votes, while Albania managed to avoid early elections.

50-  Fatos Nano had been away from political life in the country for years. His rare political statements in recent times can be counted on the fingers of one hand. Nano lived a life between Vienna and Tirana, but he spent his last years in Albania where he closed his eyes forever.


Në përputhje me standarded JTI

Video

SHIKO KANALIN NE YOUTUBE
×