Israel-Hamas: Why is this war different from others?

By Jeremy Bowen - BBC

If this war in Gaza was like all others, a ceasefire would probably be in place by now.

The dead would be buried and Israel would debate with the United Nations how much to invest in Gaza for reconstruction.

But this war is not like that. This is not just because of the sheer scale of the killings, first by Hamas on October 7, mostly of Israeli civilians, followed by Israel's "powerful revenge," as its Prime Minister Benjamin Netanyahu called it.

This war is unlike any other because it comes at a time when the 'fault lines' dividing the Middle East are rumbling. For at least two decades, the most serious rift in the region's fractured geopolitical landscape has been between friends and allies of Iran and friends and allies of the United States.

The core of Iran's network, called the "axis of resistance," consists of Hezbollah in Lebanon, the Assad regime in Syria, the Houthis in Yemen, and various Iraqi militias that are armed and trained by Iran. The Iranians have also supported Hamas and Islamic Jihad in Gaza.

Iran is also getting closer to Russia and China. Iran has become an important part of Russia's war effort in Ukraine. China buys a large portion of Iranian oil. The longer the war in Gaza continues and as Israel kills more Palestinian civilians and destroys tens of thousands of homes, the greater the risk of conflict involving some members of both camps.

The border between Israel and Lebanon is turning into a place of clashes, slowly but steadily. Neither Israel nor Hezbollah want a full-scale war. But as the parties show ever heavier weapons, the risks of uncontrolled escalation will increase.

The Houthi group in Yemen has launched missiles and drones at Israel. They have all been shot down, so far, by Israeli air defenses or US Navy warships in the Red Sea.

In Iraq, Iranian-backed militias have attacked US bases. The US retaliated in some of the countries where it operates in Syria. Again, all sides are trying to limit escalation, but controlling the pace of military action is always difficult.

Next to America are Israel, the oil states of the Gulf, Jordan and Egypt. The US continues to give strong support to Israel, even though it is clear that President Joe Biden is uncomfortable with the way Israel is killing so many Palestinian civilians. US Secretary of State Antony Blinken has said publicly that many Palestinian civilians are being killed.

Aleatët arabë të Amerikës kanë dënuar të gjithë atë që po bën Izraeli dhe kanë bërë thirrje për një armëpushim. Pamjet e qindra e mijëra palestinezëve duke ikur nga shtëpitë e tyre në Gazën veriore dhe duke ecur në rrugën kryesore në jug, kujton ‘fantazmat’ e fitores së Izraelit mbi arabët në luftën e tij për pavarësi në vitin 1948.

Më shumë se 700,000 palestinezë u larguan ose u detyruan të ikin nga shtëpitë e tyre nën kërcënimin e armëve nga izraelitët, ngjarje të cilësuara nga palestinezët si al Nakba - katastrofa. Pasardhësit e refugjatëve të vitit 1948 përfshijnë pjesën më të madhe të popullsisë së Rripit të Gazës.

Bisedat e rrezikshme nga disa prej nacionalistëve ekstremë hebrenj që po mbështesin qeverinë e Benjamin Netanyahut për imponimin e një Nakba-je tjetër mbi palestinezët po alarmojnë shtetet arabe në kampin e Amerikës, veçanërisht Jordaninë dhe Egjiptin. Një ministër në qeverinë e Netanyahut madje mendoi për hedhjen e një bombe bërthamore në Gaza për t'u hakmarrë me Hamasin. Ai u qortua, por nuk u shkarkua.

Të gjitha skenarët ekstremë mund të merren sikur janë çmenduri, por po trajtohen seriozisht në Jordani dhe Egjipt. Nuk është problemi madhor tek armët bërthamore, nga të cilat Izraeli ka një arsenal të madh dhe të padeklaruar, por tek perspektiva e mijëra palestinezëve, që detyrohen të kalojnë kufijtë në forma të ndryshme.

Sa i përket vetë luftës në Gaza, diplomatë të lartë perëndimorë nga vendet që janë aleatë të Izraelit, i thanë BBC-së se përfundimi i luftës dhe ballafaqimi me pasojat do të jetë "i vështirë dhe i çrregullt".

Një diplomat tha se e vetmja rrugëdalje do të jetë rindërtimi i një horizonti politik për palestinezët. Kjo ishte një referencë për një Palestinë të pavarur përkrah Izraelit, e ashtuquajtura zgjidhje me dy shtete, një ide e dështuar që mbijeton vetëm si një slogan.

Rigjallërimi i planit me dy shtete, ndoshta në kontekstin e një marrëveshjeje më të gjerë midis Izraelit dhe arabëve, është një plan ambicioz dhe ndoshta ideja më e mirë. Por në atmosferën aktuale të dhimbjes, alarmit dhe urrejtjes do të jetë shumë e vështirë për t'u implementuar.

Kjo nuk do të ndodhë nën udhëheqjen aktuale të palestinezëve dhe izraelitëve. Kryeministri Netanyahu nuk e ka zbuluar planin e tij për një ditë pas përfundimit të luftimeve në Gaza, por ai ka hedhur poshtë idenë e Amerikës për të instaluar një qeveri të udhëhequr nga Autoriteti Palestinez, kryesuar nga Presidenti Mahmoud Abbas dhe i dëbuar nga Hamasi nga enklava në 2007.

Pjesa e dytë e planit amerikan është për negociata për një zgjidhje me dy shtete, gjë që Benjamin Netanyahu e ka kundërshtuar gjatë gjithë jetës së tij politike.

Netanyahu është kundër pavarësisë së palestinezëve. Mbijetesa e tij si kryeministër varet nga mbështetja e ekstremistëve hebrenj, të cilët besojnë se i gjithë territori midis lumit Jordan dhe Mesdheut iu dha popullit hebre nga Zoti dhe duhet të jetë i gjithë brenda kufijve të Izraelit.

Many Israelis want him gone, blaming him for the security and intelligence failures that allowed the October 7 attacks to happen.

Palestinian President Abbas is in his late 80s and discredited in the eyes of potential voters, although he has been a consistent political public figure since 2005. The Palestinian Authority cooperates with Israel on security in the West Bank, but does not can protect its own people from armed Jewish settlers.

Leaders change, eventually. If this terrible war in Gaza does not force the Israelis, the Palestinians and their powerful friends to try again to make peace, then the only future is more war. Something the world would not like.