Analysis: Is the West losing the battle with China for the heart of Serbia?

Chinese President Xi Jinping's visit to Serbia this week brought out large numbers of people carrying Serbian and Chinese flags on the streets and underscores the "steely" friendship of the two countries. In the West, this raised many questions about Serbia's future role in Europe.

Analysts say that was exactly the goal. At a time of global rivalry between Beijing and Washington, the messages President Xi delivered in Belgrade seemed aimed at a much wider audience.

President Xi and Serbian President Aleksandar Vucic signed a series of bilateral agreements on Wednesday. They were signed on the 25th anniversary of the NATO bombing of the Chinese embassy in Belgrade in 1999 to stop the ethnic cleansing of Albanians in Kosovo. The United States apologized for this action, calling it "a mistake".

David Shullman, a China expert at the Washington-based Atlantic Council, told VOA that President Xi's arrival in Belgrade on this anniversary was intended to send a broader message in the context of the war in Ukraine: that China is not a "warmonger" like the United States and NATO.

The Chinese messages, Mr. Shullman said, "repeated Russia's messages about the war in Ukraine, that Russia should not be blamed but the United States and NATO for 'fanning the flames' of the war, for continuing to support the Ukrainians, and that China is that which promotes peace and stability.

"There is a belief in the Chinese system that this is an important point that connects China and Serbia. This also fits with the message that China has given to NATO and the United States".

China's president referred to the bombing of the Chinese embassy in an op-ed Tuesday published in Serbia's pro-government newspaper Politika: "The people of China value peace, but they will never allow such a historic tragedy to happen again," he wrote.

Paul McCarthy, director for Europe at the International Republican Institute in Washington, agrees that the timing of President Xi's visit was no coincidence.

"I think President Xi's entire visit to Europe was organized around the 25th anniversary of the NATO bombing," he says. "This was an important opportunity for the Chinese not to miss and it highlights Serbia's position and strategic dispute with the West for 25 years.

Presidents Xi and Vucic signed a declaration on the "shared future" of the two countries, which the Serbian president described as a level above the Comprehensive Strategic Partnership the two countries agreed to in 2016.

Sipas analistit të Këshillit Atlantik, Shullman – Presidenti Xi ka përdorur shpesh fjalinë “e ardhmja e përbashkët” për të treguar se ai dëshiron një ekuilibër të ri të fuqisë në botë.

“Historia e kësaj të ardhmeje të përbashkët është se Kina dëshiron të krijojë një rend global që është më pak i udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara, që është shumëpolar, një rend ndërkombëtar më 'demokratik' - siç shprehen kinezët”, tha ai.

“Në thelb, është një rend botëror që nuk udhëhiqet më nga Shtetet e Bashkuara dhe në të cilin Kina luan një rol më domethënës”, thotë zoti Shullman.

Ai shton: “Fakti që flitet për Serbinë si vendi i parë evropian që do të jetë pjesë e këtij komuniteti dhe ‘të ardhmen e përbashkët’, kjo tregon se për udhëheqësit kinezë, veçanërisht Presidentin Xi, Serbia ka një rëndësi të madhe ... si partner ekonomik dhe si një vend kandidat për në BE”.

Për më tepër, vizita e Presidentit Xi në Serbi i tregoi Uashingtonit se Kina ka partnerë të besueshëm në Evropë dhe se Shtetet e Bashkuara “nuk do të jenë në gjendje ta mbajnë Evropën në tërësi në anën e saj”.

Kina zotëron miniera dhe fabrika në të gjithë Serbinë dhe ka ofruar financime me vlerë prej miliarda dollarësh për rrugë, ura dhe objekte të ndryshme, duke u bërë partneri kryesor i Serbisë në zhvillimin e infrastrukturës shumë të nevojshme.

Megjithatë, disa ekspertë thonë se e ardhmja e bashkëpunimit midis Beogradit dhe Pekinit është e pasigurt, duke pasur parasysh marrëdhëniet e ndërlikuara midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës.

Vuk Vuksanoviç, studiues në Qendrën e Beogradit për Politikat e Sigurisë, i tha Zërit të Amerikës se zgjerimi i bashkëpunimit midis Serbisë dhe Kinës nga një partneritet strategjik në nivelin e “ndërtimit të një komuniteti të Serbisë dhe Kinës me një të ardhme të përbashkët” është pak më shumë se një lojë diplomatike që i përshtatet të dyja qeverive momentalisht.

Ai shtoi se marrëdhënia e ardhshme varet shumë më tepër nga Pekini sesa nga Beogradi.

“Marrëveshja e mëparshme e partneritetit strategjik ishte një deklaratë e përbashkët e vitit 2009 që kishte retorikë të ngrohtë, por në fakt nuk solli ndonjë transformim monumental të marrëdhënieve”, tha ai.

“Kështu ishte deri në kohën kur Kina tregoi interes më të madh për Ballkanin për shkak të Iniciativës “Një brez, një rrugë”, një strategji masive e zhvillimit të infrastrukturës globale e udhëhequr nga Kina. Unë mendoj se pyetja kryesore për Shtetet e Bashkuara do të jetë nëse ky bashkëpunim do të përfshijë ndonjë projekt madhor në fushën e mbrojtjes dhe teknologjisë së lartë”.

Zoti McCarthy nga Instituti Republikan Ndërkombëtar thotë se është e paqartë se si marrëveshjet midis Serbisë dhe Kinës dhe planet për një “të ardhme të përbashkët” do të ndikojnë në marrëdhëniet e Serbisë me Perëndimin.

Megjithatë, vë në dukje ai, një marrëveshje e tregtisë së lirë midis Kinës dhe Serbisë që hyn në fuqi në korrik “e kthen Serbinë më shumë drejt Lindjes”, duke ngritur pyetjen se “sa serioze është Serbia në rrugën e saj evropiane”.

He adds that "from Washington's point of view, they may feel as if they are losing the battle for Serbia's heart".

This article was first published by the Serbian Voice of America Service, by journalists Dino Jahic, Marko Protic and Stefan Miljus./ VOA