
Prokuroria e Posaçme dhe Prokuroria e Tiranës janë duke zhvilluar dy hetime paralele në lidhje me paditë dhe akuzat e ngritura nga qindra qytetarë për mashtrim me institucione jo-bankare. Në qendër të skandalit është kompania Micro Credit Albania, të cilës Banka e Shqipërisë i revokoi së fundmi licencën.
Akuzat e ngritura ndaj Micro Credit Albania mund të dëmtojnë edhe kompanitë që kanë operuar konform legjislacionit në sektorin mikrofinanciar, duke i lidhur në mënyrë të padrejtë me këto raste të etiketuara si ofrues të mikrokredive, të cilat kanë vepruar edhe si përmbarues.
Më e madhja prej tyre është iute.
Për të kuptuar më shumë, ne intervistuam znj. Elsa Peca, Drejtore e Departamentit të Përputhshmërisë dhe Ligjorit në iute. Një nga temat kryesore të diskutuara ishte procesi i dërgimit të rasteve të kredive të vogla të këqija në përmbarim, të cilat mund të ndikojnë në asete si shtëpitë e banimit.
Zonja Peca, si e menaxhojnë institucionet mikrofinanciare procesin e sekuestrimit dhe sa raste ka dërguar iute në sekuestrim?
Elsa Peca: "iute nuk i ka çuar kurrë klientët në përmbarim për shtëpitë, dhe aktualisht ne zotërojmë zero shtëpi. Kjo është për shkak se ne kemi prioritet ruajtjen e marrëdhënieve me klientët tanë dhe synojmë të shmangim kostot thelbësore procedurale që lidhen me zbatimin. Procedurat e përmbarimit kërkojnë gjithashtu kohë. Për ne, zgjedhja e parë është kontakti i drejtpërdrejtë dhe në transparencë të plotë me klientin, duke i ofruar zgjidhje alternative për ristrukturimin e kredisë dhe negocimin e penaliteteve dhe komisioneve në rastin kur klienti është me vonesë. Të tilla negociata me klientë zgjasin deri në dy vjet.”
Duket se mbajtja e një marrëdhënie pozitive me klientët është një prioritet kyç. A mund të shpjegoni gjithashtu rreziqet që marrin institucionet mikrofinanciare kur ofrojnë kredi dhe si ndikon kjo në çmim? Ka pasur pretendime se kreditë mund të dyfishojnë shumën e marrë hua, me disa që pretendojnë një kërkesë kthimi prej 100%.
Elsa Peca: “Kjo përqindje është krejtësisht e pavërtetë! Institucionet mikrofinanciare marrin përsipër më shumë rrezik sepse u shërbejnë klientëve që zakonisht kanë akses të kufizuar në tregjet tradicionale financiare. Këta klientë shpesh përballen me sfida për të siguruar kredi nga bankat tradicionale, duke e bërë mikrofinancimin thelbësor për përfshirjen e tyre financiare.
Kohët e fundit, po shohim shumë konfuzion rreth asaj që quhet NEI, që do të thotë Norma Efektive e Interesit. Kjo është një formulë e udhëzuar nga Banka e Shqipërisë që tregon koston totale të një kredie, duke përfshirë interesin dhe çdo tarifë shtesë. Pra, nëse merr hua 100,000 lekë me një NEI 100%, NUK duhet të kthesh 200,000 lekë. Klientët e një mikrofinance më së shumti përballen me interesa të thjeshtë që shkojnë deri në rreth 40%. Që do të thotë nëse merr 100,000 lekë pas 12 muajsh kthen 142,140 lekë. Padyshim, në iute ka edhe produkte me interesa të krahasueshme me ato të një karte krediti apo edhe me 0% Smart 0%.”
Në mes të kaq shumë zhvillimeve të paqarta, e vërteta duket se institucionet mikrofinanciare luajnë një rol vendimtar në përfshirjen financiare duke menaxhuar në mënyrë efektive rreziqet dhe kostot e larta. Përpjekjet e tyre në digjitalizim rrisin më tej aftësinë e tyre për t'i shërbyer më mirë klientëve, duke siguruar praktika transparente dhe të drejta të huadhënies.