Veting in the State Police still at a "turtle pace"

The vetting process within the State Police continues to move at a slow pace, indicating that the "purification" of the force will take longer than the parallel vetting in the judiciary. After more than 4 years, the process has changed form, objective and administration, but the rhythms remain the same. Critics argue that the lack of a deadline signals potential failure, while others stress the importance of maintaining a politically impartial process.

Where were we?

"The slow pace with which vetting in the police is proceeding, shows that the "cleaning" of the blue uniforms will take more time than the parallel vetting in justice. While critics consider the lack of a deadline for the conclusion of the process a failure, others suggest that it is more important that this delicate "scanner" does not have a political background."

These lines very clearly paraphrase the article published in INA Media on May 24, 2021, about the vetting in the State Police.

In the findings of the investigation of INA Media, it was the fact that one year of work of the investigators of the temporary commission cost the state budget 54 million lek, where for the same period, according to the data provided in 2021, the vetting body for the blue uniforms 40 subjects had passed through the sieves, of which 31 had been confirmed in office, 4 had been excluded and 5 had submitted their resignations. A total of 112 other subjects were in the process in 2021.

"Such a result, if calculated under the same rates, means that it will take 120 months for the 300 police officers who hold leadership positions for the vetting at high levels for the management ranks and the officers of the Security Service, which will says that it takes about 10 years to complete the vetting process in the ranks of the police", says the article published in INA Media, which, among other things, points out that the monetary value that was needed from the state budget was over 300 million ALL.

In an official position of the External Evaluation Commission, dated March 1, 2021, it is stated that "KJV has been waiting for hearings for other subjects as well, for which, based on the requests, there has been an extension of the deadline for the delays in cases of passing the burden of proof or for health problems."

According to official data provided by Investigative Network Albania, through requests for information, in 2021, the total number of employees of the External Evaluation Commission (KJV) was 30, while the first version of the law provided for 135 employees. From the official data, it appears that the government, by VKM No. 14/2019, determined the salary for 15 members of the KJV and 15 members of the Technical Secretariat.

Konkretisht, anëtari i Komisionit të Jashtëm të Vlerësimit paguhej 190 mijë lekë, ndërsa anëtari i Sekretariatit Teknik, 110 mijë lekë në muaj. Ndërkohë, shpenzimet e tjera teknike mbulohen nga buxheti i Ministrisë së Brendshme. INA media, ju drejtua zyrtarisht Ministrisë së Brendshme në lidhje me koston e KJV deri në shpërbërjen e tij, por nuk mori nje përgjigje nga Ministria.

Çfarë ka ndryshuar tre vite më pas?

Në 2022 u bënë edhe disa shtesa dhe ndryshime në ligjin “Për vlerësimin kalimtar dhe periodik të punojësve të Policisë së shtetit, Gardës së Republikës dhe Shërbimit për Çështjet e Brendshme dhe Ankesat në Ministrinë e Brendshme.”

Ligji për vlerësimin kalimtar e periodik, gjatë zbatimit dhe implementimit të tij ka pësuar ndryshime të vazhdueshme, përkatësisht në vitin 2019, 2020, 2021 dhe më pas në vitin 2022. Ndër ndryshimet kryesore janë heqja nga filtrat e vetingut të punonjesve të thjeshtë të Policisë së Shtetit, ku këtij procesi tashmë do ti nënshtrohen vetëm drejtuesit e lartë.

Ligji fillestar nr. 12/2018, parashikonte Komisionin e Jashtëm të Vlerësimit, si organin përgjegjës për vlerësimin kalimtar të punonjësve të Policisë së Shtetit, Gardës së Republikës dhe Agjencisë së Mbikëqyrjes Policore (ish-SHÇBA), duke kryer një proces të plotë për kontrollin e pasurisë, figurës dhe aftësive profesionale. Ndërkohë me ndryshimet ligjiore të ndodhura, Agjencia e Mbikëqyrjes Policore është institucioni përgjegjës për zhvillimin e procesit të vlerësimit kalimtar dhe periodic, duke e kthyer këtë të fundit nga një institucion që bie nën sitën e procesit, në institucionin kyç që e zhvillon atë. Objekt i këtij procesi është vlerësimi i pasurisë, kontrollit të figruës dhe vlerësimi i aftësive profesionale.

“Objekt i kontrollit të figurës është verifikimi i deklarimeve të punonjësit dhe i të dhënave të institucioneve me qëllim verifikimin e vertetësisë dhe besueshmërisë së deklarimeve si dhe identifikimi i atyre që janë të përfshirë apo të dyshuar për përfshirje në krimin e organizuar, kanë kontakte të papërshtatshme me personat e përfshirë ose të dyshuar për përfshirje në krimin e organizuar”, thotë për INA media Ministria e Brendshme.

Procesi i Vettingut në Policinë e Shtetit, pavarësisht se nisi me vrull, u duk sikur pati një frenim gjatë 2022, ku në muajin dhjetor përfundoi veprimtarinë Komisioni i Jashtëm i Vlerësimit dhe u bë dorëzimi dhe kalimi i kompetencave të tij pranë Agjencisë së Mbikqyrjes Policore. Në një reagim zyrtar për INA Media, Agjencia e Mbykqyrjes Policore thotë se: “Procesi i vetingut (vlerësim kalimtar dhe periodik) nuk ka ndaluar”.

Ndër të tjera, AMP shton se që prej dorëzimit të kompetencave nga KJV, “ka vazhduar me përmbushjen e detyrimeve që rrjedhin nga ligji nr 12/2018, i ndryshuar, duke miratuar aktet ligjore dhe nënligjore që normohen me ligj”.

Aktualisht, trupa e vetingut për Policinë e Shtetit, e cila është pjesë e organikës së Agjencisë së Mbykqyrjes Policore, është e përbërë nga 12 anëtarë, të cilët janë të organizuar në 4 trupa vlerësuese me 3 anëtarë. “Anëtarët e trupës vlerësuese kanë kaluar procesin e vlerësimit kalimtar dhe janë të organizuar në formën e organit kolegjial”, thotë AMP.

Agjencia e Mbikqyrjes Policore, po zhvillon procesin e vleresimit kalimtar për 72 subjekte të vlerësimit ku ka marrë deri më tani gjithësjen 35 vendime, nga ku, katër prej tyre janë punonjës së AMP, dy janë punonjës të Gardës së Republikës dhe 29 të tjerë, punonjës të Policisë së Shtetit.

Nga 29 punonjësit e Policisë së Shtetit, 20 vendime janë marrë për konfirmimin në detyrë të punonjësve, 7 vendime për ndërprerje të procesit të vlerësimit kalimtar, 1 vendim për përjashtim nga detyra dhe 1 vendim për largim nga pozicioni.

“Gjithashtu ju informojmë se po zhvillohet hetimi administrativnnë kuadër të procesit të vlerësimit kalimtar për 37 subjekte vlerësimi”, thotë Ministria e Brendshme.

INA Media, e pyeti ministrine: “A kane ndryshuar kostot e Vetingut pas ndryshimit te ligjit dhe vendosjen e tij vetingut ne AMP?”, por kjo pyetje nuk mori një përgjigje nga ana e këtij institucioni.

Ajo që vihet re, edhe pas kalimit të procesit pranë AMP, nga e cila pritej një efikasitet edhe më i lartë, vijon me të njëjtat ritme, njëkohësisht duke përjashtuar nga procesi i verifikimit të figurës së oficerit të Policisë së Shtetit edhe pjesën më dërrmuese të kësaj force.

Sindikata: Ndryshimi ligjit pozitiv, ana negative varësia nga Ministria

Për Sadedin Fishtën, kreun e Sindikatës së Policisë, ndryshimi i ligjit ishte i domosdoshëm, edhe pse shpreht që ligji ka anë positive dhe negative.

“Pozitiv është fakti që subjekt i këtij ligji praktikisht mbeten vetëm punonjësit me gradë drejtues e lartë”, thotë ai duke shtuar se u përjashtuan punonjësit e nivelit zbatues dhe rolit të parë drejtues. Ndër të tjera zoti Fishta shprehet se ky ndryshim pati reagme pozitive duke shmangur frikën dhe pasigurinë në deklarime të këtyre niveleve.

“Këta punonjës gjatë ushtrimit të detyrës janë në kontakt direkt me publikun dhe patjetër që shkeljet dhe veprimet e tyre korruptive janë lehtësishtë të kontrollueshme nga publiku dhe Agjencia e Mbikqyrjes Policiore”, shprehet ai duke shtuar se fakti që shumë punonjës që nuk po i nënshtrohen procesit të vetingut, po përjashtohen nga policia duke u vendosur në hetim nga strukturat e AMP, tregon anën pozitive të këtij ligji.

Ana negative sipas zotit Fishta është fakti që struktura e vetingut “kontrollohet nga Ministri i Brendshëm”.

"The exercise of vetting by the commission, no matter how transparent it becomes, the political authority of the Minister will definitely affect the decision-making of the commission due to their dependence", he says, adding that it was also the opinion of the Syndicate that vetting should be extended only to the level of leading teacher. According to the head of the union, the vetting process is: "effective and necessary, but in practice it is moving slowly".

He also admits that there are currently complaints addressed to the union by police officers for violation of their rights. "We present it to the vetting commission for verification and evaluation for leaders as appropriate", concludes Mr. Fishta.

Although this process has already started for years, its progress seems slow, where after the end of the transitory and periodic evaluation process, the employees of the State Police defined according to the law, will have to submit to the declaration and periodic evaluation every 5 years, makes you think that this deadline will not be reached. /INA MEDIA