"You will be wise, because we will take you by the scruff of the neck and..."/ Enver Hoxha: I told him to speak against Mehmet Shehu

2023-02-13 12:47:08Histori SHKRUAR NGA REDAKSIA VOX

Memorie.al publishes some archival documents extracted from the Central State Archive in Tirana (the fund of the former Central Committee of PPSh), which have been unknown for 40 years, where there is a file with secret materials and documents, which they belong to the months of October 1982, where the material of the Political Bureau of the Central Committee of the PPSh entitled "On the pronounced lack of vigilance and serious mistakes of Comrade Kadri Hazbiu, when he was Minister of the Interior" was reflected.

Written self-criticism of Kadri Hazbi, "Decision of the 5th Plenum of the Central Committee of PPS on the expulsion from the Central Committee and the Party as well as the dismissal from all state and social functions of Kadri Hazbi", as well as the minutes of the Plenum of the Central Committee held on October 13 and 14, 1982, in the main hall of the Central Committee building, where the work and activity of the Minister of People's Defense, Kadri Hazbiu, who is accused of his "hostile activity" for the period of almost 30 years, when he served as the Minister of Internal Affairs.

The file with the documents published for the first time by Memorie.al, where, in addition to the "Top Secret" material of the Political Bureau with accusations against the former Minister of Internal Affairs, Kadri Hazbiu, the minutes of the Plenum are also published, where Enver Hoxha and most of the members of the Political Bureau such as: Ramiz Alia, Adil Çarçani, Foto Çami, Hekuran Isai, Manush Myftiu, Simon Stefani, Haki Toska, Pali Miska, Prokop Murra, Spiro Koleka, Rita Marko, Lenka Çuko, etc., not only have they accused the former minister Hazbiu, as the closest collaborator of the former prime minister Mehmet Shehu, but they have also had a fierce debate with him, during the plenum meeting that lasted two days, asking him to give explanations about his work and activity his, since the day he was sitting in the minister's office, starting with the relations and reports with the Russian advisers,The Tirana Conference in 1956, up to his "collaboration with hostile groups" headed by Teme Sejko, Beqir Balluku, Abdyl Këllezi and the "poli-agent" Mehmet Shehu, as well as the decisions to dismiss him from his duties and to exclude him from the Committee Central of Rexhep Koll, Nazar Berber, Veli Llakaj, Ndreçi Plasari, etc.

The 'Top Secret' minutes of the meeting of the 5th Plenum of the Central Committee of the PPSh, held on October 13 and 14, 1982

 CENTRAL COMMITTEE         

                                       Top Secret  -General Sector-

MINUTES OF THE 5TH PLENARY MEETING OF THE PPS CENTRAL COMMITTEE ON OCTOBER 13 AND 14, 1982

KADRI HAZBIU:  Let me answer, Comrade Enver. I ask my friend Naunka to forgive me.

KADRI HAZBIU:  I did not consider the meeting of the bureau of the Party Committee of the district of Fier and I was not authorized to do so. You, Comrade Naunka, told me that you analyzed the work of the Department of Internal Affairs and dismissed its chairman. Okay, I told you. But why? You told me that there are such and such things. Okay, I told you. That's all we talked about together.

SHOQJA NAUNKA BOZO: S’është e vërtetë.

KADRI HAZBIU: Avash, avash. Ai në darkë ka ardhur tek unë në shtëpi. Çfarë ke? – e pyeta. Më shkarkuan, – tha. Po mirë, – i thashë, shko zbato vendimin.

SHOKU PALI MISKA: Ku e mori atë guxim ai të vijë në shtëpinë ku ishe ti? Atë e kishte shkarkuar byroja e Komitetit të Partisë të rrethit dhe të vinte ai te ty në shtëpi?!

SHOKU PALI MISKA: Ose më mirë, pse e thirre ti që të vinte?

KADRI HAZBIU: Unë nuk e kam thirrur.

SHOKU PALI MISKAAtëherë pse erdhi ai?

KADRI HAZBIU: Po pse ta ndaloja unë?

SHOKU PALI MISKA: Të mos e pranoje.

KADRI HAZBIU: Si ore të mos e pranoj unë anëtarin e Partisë?

SHOKU PALI MISKA: Të tha sekretarja e parë e Komitetit të Partisë të rrethit që atë e kemi shkarkuar?

KADRI HAZBIU: Po mirë, shoku Pali, unë jam anëtar i Byrosë Politike, s’paskam të drejtë ta dëgjoj një anëtar partie kur të më zërë atje e të më thotë: shoku Kadri, kështu e kështu?

SHOKU PALI MISKA: Varet nga qëndrimi që mban ti, atë thuaj.

SHOQJA NAUNKA BOZO: Organizatat e Partisë, – i thashë Kadriut, kanë bërë kritika për ata që kanë qenë në Ministrinë e Punëve të Brendshme, po ata vazhdojnë të jenë atje edhe tani. Kadri Hazbiu më tha: “kam qenë unë ministër i Punëve të Brendshme”. Po mirë në ke qenë, – i thashë, organizatat e Partisë kanë dhënë këto e këto fakte, për këtë person dhe për këtë person, dhe këta janë të tillë. Ky filloi të m’i kujtonte disa analiza të mëparshme që ishin bërë në byronë e Komitetit të Partisë të rrethit të Fierit dhe “shiko ato atje, – më tha”.

KADRI HAZBIU: Po, këtë po, më kujtohet që ta kam thënë.

SHOKU ADIL ÇARÇANI: Domethënë kjo nuk ishte detyra e saj?

KADRI HAZBIU: Këtë po, i’a kam thënë që shikojeni.

SHOKU HARILLA PAPAJORGJI: Shoku Enver, më falni.

KADRI HAZBIU: Po ta mbaroj unë se është ajo pyetja.

SHOKU HARILLA PAPAJORGJI: Jo, jo, lidhur me këtë është dhe kjo që do them: Një muaj përpara kam qenë në konferencën e BRPSH-së të rrethit të Fierit. Shoqja Naunka Bozo, pa ditur fare se do të vinte një ditë që do të diskutonim në këtë mbledhje për Kadriun, më është ankuar dhe më ka thënë pikërisht kështu: “jam shumë e tronditur nga një qëndrim i Kadri Hazbiut, që më tha dhe çilimi, më tha: keni bërë një analizë të gabuar”.

KADRI HAZBIU: Unë të kam thënë çilimi? Domethënë ti ia paske thënë shokut Harilla?

SHOKU HARILLA PAPAJORGJI: Ma ka thënë shoqja Naunka kur isha në konferencën e Rinisë.

SHOKU HARILLA PAPAJORGJI: Ma ka thënë pa e ditur fare për mbledhjen që do bënim sot.

KADRI HAZBIU: Unë i kam thënë shoqes Naunka, ia kam thënë pastaj dhe shokut Hekuran që në Degën e Punëve të Brendshme të rrethit të Fierit ka tradita të një pune pas shpine.

SHOQJA NAUNKA BOZO: Nuk është e vërtetë që më ke thënë kështu.

KADRI HAZBIU: Të kam thënë që është vrarë kryetari i Degës së Punëve të Brendshme pas shpine? Të kam thënë që janë shkarkuar kështu me shpifje e njërën e tjetrën. Këtë e kam thënë që ju ta gjykonit në kompleks. Këtë ia kam thënë dhe shokut Hekuran.

SHOKU HEKURAN ISAI: Jo, jo, nuk më ke thënë kështu, po më ke thënë që Riza Kuçi është kuadër i mirë, këtë më ke thënë.

KADRI HAZBIU: Të kam thënë që nuk e njoh për njeri të keq.

SHOKU HEKURAN ISAI: Po njësoj është ajo. Domethënë e njeh për njeri të mirë?!

 KADRI HAZBIU: Këtë po, e kam thënë, po jo pas shkarkimit, të kam thënë më përpara.

SHOQJA LENKA ÇUKO: Këtë e njeh për të mirë, tjetrin po ashtu, lind pyetja: Çfarë njeh ti atëherë?

SHOQJA LENKA ÇUKO: Të gjithë këta që janë njerëz të këqij ti i njeh për të mirë, atëherë, çfarë njeh ti?

KADRI HAZBIU: Cilët janë të këqij?

SHOQJA LENKA ÇUKO: Të gjithë këta elementë që i ka dënuar Partia ti i njeh për të mirë, kështu i njeh ti njerëzit? Njërin nuk e njeh për njeri të keq, tjetrin po ashtu, atëherë çfarë njeh ti?

KADRI HAZBIU: Unë kur kam biseduar me shokun Hekuran për Riza Kuçin, ai ishte kryetar i Degës së Punëve të Brendshme të Fierit dhe e kam quajtur ashtu si thashë, se unë vetë nuk di që ai të ketë gjëra të këqija.

SHOQJA LENKA ÇUKO: Jo, ta dish dhe këtë: ti ke marrë në Ministrinë e Punëve të Brendshme kuadrot më të liq që kanë qenë poshtë në bazë dhe këtë e di mirë ti, prandaj, përgjigju këtu!

SHOQJA NAUNKA BOZO: Dhe një gjë tjetër: Kur Byroja Politike e dërgoi Kadri Hazbiun në Ballsh, ku do të punohej letra e Komitetit Qendror të Partisë mbi veprimtarinë armiqësore të Mehmet Shehut, Kadri Hazbiu nxirrte se cilët ishin djemtë e lavdishëm të Mallakastrës, Idriz Seitin, Hajdar Aranitasin e të tjerë e të tjerë.

SHOKU ADIL ÇARÇANI: Kur i ka nxjerrë, në ç’kohë ka qenë, mbas vetëvrasjes së Mehmet Shehut?

SHOQJA NAUNKA BOZO: Pas vetëvrasjes së Mehmet Shehut, edhe në festën e Poçemit, – tha dhe i nxori të gjithë atje.

SHOKU ADIL ÇARÇANI: Idriz Seiti na doli që mbante atë dokumentin e shkruar nga Mehmet Shehu.

 SHOKU ENVER HOXHA: Shoqja Naunka. Tani ç’t’i përgjigjem Kadriut unë?! Para se të vinte në Fier e t’i thoshte gjithë ato gjëra, i thashë të shkonte në Mallakastër, të mblidhte popullin dhe t’i fliste kundër Mehmet Shehut; t’i thoshte atij, që më vonë e arrestuam, Hekuran Qazimit: “do të rrish urtë, se do të të zëmë nga zverku dhe do të fusim brenda!” Kurse ky ka bërë këto gjëra! Këto janë gjëra të çuditshme! Mirë, – thotë shoqja Lenka, që ai ndihmon të tërë njerëzit e këqij.

SHOQJA NAUNKA BOZO: Kam të drejtë të mburrem, – thoshte, se kam qenë gjithë jetën besnik i Enver Hoxhës.

SHOKU ENVER HOXHAE, e (me ironi).

SHOQJA NAUNKA BOZOJa ky ka qenë “besniku”!!

SHOKU ENVER HOXHABesnikërinë e tij tani e kemi shpjeguar ne.

KADRI HAZBIU: Shoqja Naunka, tani unë le të mbaj mbi shpinë çdo gjë, po e vërteta është kështu: edhe në Mallakastër kur kemi qenë, unë kam thënë që luftën nuk e ka bërë Mehmet Shehu, po e ka bërë Partia.

(Reagim nga të gjithë shokët. Shumica thonë: po ç’do të thoshe ti?).

SHOKU ENVER HOXHA: Nejse, s’dimë ne ç’ke thënë ti?!

KADRI HAZBIU: Një minutë, një minutë. Po tani Naunka është Naunka!! (me ironi). Unë kam ndërgjegjen time për këtë.

SHOKU ADIL ÇARÇANI: Naunka është sekretare e parë e Komitetit të Partisë të rrethit.

SHOKU ENVER HOXHA: Po, Naunka është sekretare e parë e Komitetit të Partisë të rrethit dhe s’ka gabuar asnjëherë, kurse ti ke gabuar deri në grykë.

KADRI HAZBIU: Mirë, deri në grykë le të kem gabuar, shoku Enver, do të përgjigjem.

SHOKU ENVER HOXHA: Si, “mirë”?! Si “mirë”?!

KADRI HAZBIU: Po ama, jo dhe (e ndërpret shokun Enver).

SHOKU ENVER HOXHA: Epo atëherë ta mbyllim, shokë. Në qoftë se nuk përgjigjesh, ne e mbyllim diskutimin.

KADRI HAZBIU: Po jo të shtrembërohen gjërat, shoku Enver.

SHOKU ENVER HOXHA: Edhe unë propozoj që të të arrestojnë.

KADRI HAZBIU: Po mirë, dakord (shokët shprehen dakord).

SHOKU ENVER HOXHA: Po sigurisht, posi.

KADRI HAZBIU: Dakord, posi. Partia ime më arreston.

SHOKU ENVER HOXHA: Partia “jote” të arreston se ke bërë faj. Atëherë përgjigju!

KADRI HAZBIU: Në qoftë se unë jam i tillë për t’u arrestuar, le të arrestohem, shoku Enver.

SHOKU ENVER HOXHA: Po, po, edhe do të të arrestojmë, patjetër do të të arrestojmë, se kemi dokumente.

KADRI HAZBIU: Po jo me shtrembërime.

SHOKU ENVER HOXHA: Po mos u fol në këtë mënyrë shokëve.

SHOKU ADIL ÇARÇANI: Në agresivitet.

KADRI HAZBIU: Më falni, shoku Enver.

SHOKU ENVER HOXHA: Si nuk të vjen turp kur thua: “Ti je Naunka”, po ti ç’je?

KADRI HAZBIU: Naunka është Naunka që ka fjalën e saj, unë kam timen. Këtu e kisha fjalën.

SHOKU ENVER HOXHA: Ti ke tënden, po s’na thua gjë.

KADRI HAZBIU: Po ç’të them unë? Të them ashtu siç thotë Naunka? Po unë i kam thënë Naunkës dhe për muzeun e Ballshit që shikojeni se nuk e keni mirë. I kam thënë dhe shokut Ramiz që dërgoni njeri të shikohet muzeu i Ballshit.

SHOKU MUHO ASLLANI: Ti je mendjemadh dhe nuk pyet as për Naunkën, as për ndonjë tjetër nga mendjemadhësia dhe kapadaillëku yt. Po atje ku të intereson, ata i merr gjithnjë afër dhe në rrethe po ashtu, i afron njerëzit e tu.

KADRI HAZBIU: Çfarë kam marrë, mor, çfarë kam marrë?

FRIEND MUHO ASLLANI:  What did you get? And in Shkodër, and in Durrës that you came to, you approached drunkards.

COMRADE ENVER HOXHA:  Until now, you Kadri, you have not told us anything.

KADRI HAZBIU:  I have never been a drunkard, friend Muho.

KADRI HAZBIU:  I have never been a drunk./ Memorie.al 

Video