Ora e punës në Shqipëri, paga mesatare...Sa realisht vlerësohet një punonjës?

Vendimet e qeverisë për rritjen e pagës në administratë, nisja e sezonit turistik ku kërkoheshin punonjës me një pagë mesatare deri në një mijë euro, u duk sikur do sillte një ndryshim në buxhetin e familjeve. Por sa realisht u relektua kjo mesatarisht në orën e punës së një punonjësi? Ku jemi ne në krahasim me vendet e Rajonit dhe ato Europiane?

Sipas të dhënave, mesatarisht një orë pune në vendin tonë paguhet 3.6 euro. Kjo shumë është 11 herë më pak se në Luksemburg, shtetin me pagën mesatare më të lartë në Bashkimin Evropian. Një orë punë në Shqipëri vlerësohet gjithashtu më pak se në çdo vend tjetër të Rajonit, me përjashtim të Kosovës.

Pagesa e një ore pune shkon në raport të drejtë me pagën mesatare. Në kontinentin Europian, Luksemburgu është shteti me pagën mesatare më të lartë, gati 6 mijë e 300 euro dhe të dhënat e fundit të regjistruara flasin që vendi ynë rezulton me pagën mesatare më të ulët në Rajon, duke lënë pas vetëm Kosovën.

Në pozicion të njëjtë Shqipëria renditet edhe në drejtim të pagës minimale e cila përllogaritet në 400 euro, duke lënë pas Kosovën me rriten e fundit e çoi atë në 350 euro.

Si krahasohen pagat minimale në të gjithë Europën?

Njëzet e dy nga 27 shtetet anëtare të BE-së kanë një pagë minimale kombëtare. Danimarka, Italia, Austria, Finlanda dhe Suedia nuk e bëjnë këtë. Qipro prezantoi një në fillim të vitit të kaluar. Midis 10 vendeve kandidate dhe kandidate potenciale, tetë kanë një pagë minimale kombëtare. Mali i Zi, Moldavia, Maqedonia e Veriut, Gjeorgjia, Shqipëria, Serbia, Turqia dhe Ukraina kanë të gjitha një, ndërsa Bosnja dhe Hercegovina dhe Kosova jo.

Vendet e Shoqatës Evropiane të Tregtisë së Lirë (EFTA) të Norvegjisë, Zvicrës dhe Islandës nuk kanë një pagë minimale kombëtare. Paga minimale bruto është nën 1000 euro në pothuajse dy të tretat e BE-së. Pagat minimale për vendet e BE-së ndryshojnë shumë, me pagat minimale mujore bruto që aktualisht variojnë nga 477 euro në Bullgari në 2,571 euro në muaj në Luksemburg. Paga minimale është më shumë se 2,000 euro në Luksemburg, Irlandë, Holandë dhe Gjermani, ndërsa shifra për Francën është 1,767 euro dhe 1,323 euro për Spanjën.

Paga minimale është nën 1000 euro në 14 nga 22 shtetet anëtare ku ka një pagë minimale kombëtare. Shifra varion nga 360 euro në Maqedoninë e Veriut deri në 613 euro në Turqi midis vendeve kandidate dhe kandidate potenciale. Bullgaria (477 euro) ka një pagë minimale më të ulët se Turqia, Serbia dhe Mali i Zi, të cilat të gjitha janë vende kandidate.

Si të vendoset një pagë minimale të përshtatshme?

Nuk është e lehtë të përcaktosh një pagë minimale të përshtatshme. Direktiva e BE-së përfshin këtë deklaratë: “Për këtë qëllim, shtetet anëtare mund të përdorin vlera referuese treguese të përdorura zakonisht në nivel ndërkombëtar si 60% e pagës mesatare bruto dhe 50% e pagës mesatare bruto, dhe/ose vlera referuese treguese të përdorura në nivel kombëtar”. Shifrat për vitin 2022 tregojnë se shumë vende europiane kishin raporte më të ulëta se ky nivel.

Pagat minimale reale ranë në shumicën e vendeve anëtare të BE-së kur inflacioni arriti nivelet më të larta në vitin 2022. OECD bën thirrje për rishikime të rregullta për të mbrojtur standardin e jetesës së punëtorëve me pagë të ulët. “Është e rëndësishme që pagat minimale statutore të rregullohen rregullisht,” thuhet në raportin e OECD “Pagat minimale në kohë inflacioni në rritje”. Referuar gjithë këtyre të dhënave mbi pagat minimale europiane krahasuar me vendin tonë, ora e punës mbetet ende shumë vendeve Europiane. Në kushtet kur jemi në këto nivele dhe kur shënohen rritje të vazhdueshme çmimesh, jo vetëm të produkteve të luksit, por dhe ato bazike, familjet shqiptare mbeten larg arritjes së kushteve për pasur një jetë normale./ VoxNews