Falimentimi i Evergrande mund të jetë vetëm fillimi i krizës së pasurive të paluajtshme

China Evergrande, gjiganti kinez i pasurive të paluajtshme ka paraqitur kërkesën për faliment dhe ka kërkuar mbrojtje nga kreditorët në një gjykatë në Manhatan.

Kompania e zhytur në borxhe i është drejtuar gjykatës në bazë të nenit 15 të ligjit amerikan për falimentin, i cili mbron kompanitë e huaja nga paditë e kreditorëve, të cilët kërkojnë t’u ngrijnë asetet në SHBA.

Hapi i ndërmarrë nga China Evergrande, i cili shpreson të kufizojë dëmin në këtë mënyrë, rrezikon të ndikojë përtej kufijve të dy vendeve.

Për dekada, Evergrande, ishte një nga zhvilluesit më të suksesshëm të pasurive të paluajtshme në Kinë dhe kërkesa për banesa ishte aq e fortë, saqë ndërtuesit e shtëpive shpesh u para-shisnin njësi apartamentesh blerësve përpara se të përfundonte ndërtimi.

Por një ndryshim i papritur në politikë nga udhëheqësit e Kinës dy vjet më parë i ka lënë zhvilluesit e pronave të vendit të përpiqen për para, duke komplikuar një rrezik financiar brenda ekonomisë së dytë më të madhe në botë.

Çfarë ndodhi me Evergrande?

Historia e rënies së Evergrande filloi në vitin 2021, kur qeveria qendrore lëvizi për të frenuar huamarrjen e tepërt në përpjekje për të ngadalësuar rritjen e çmimeve të banesave, duke ndërprerë në mënyrë efektive një burim të madh financimi për zhvilluesit e pronave.

Evergrande, e cila kishte 300 miliardë dollarë detyrime, nuk mund të grumbullonte para aq shpejt sa për të kryer pagesat e borxhit.

Ajo dështoi në dhjetor 2021, duke shkaktuar një panik tregu. Pasoi një valë dështimesh dhe tregu i madh i pasurive të paluajtshme në Kinë ende nuk është rikuperuar. Ndërtimi u pezullua për dhjetëra projekte, duke lënë shumë blerës që kishin bërë ‘para-shitje’ pa shtëpi dhe me një barrë të madhe borxhi.

Ajo që ndodh më pas ndërsa përpiqet të ristrukturojë miliarda dollarë borxhe në det të hapur ka implikime masive për sistemin financiar të Kinës.

Dominoja e radhës që do të bjerë?

Kriza e likuiditetit të Evergrande ishte vetëm fillimi i dhimbjes. Ndërtuesit e tjerë të mëdhenj në Kinë që atëherë kanë dështuar pasi përpiqen të mbledhin para dhe kërkesa për banesa ka rënë.

Tani, investitorët në mbarë botën po shikojnë me nervozizëm ndërsa Country Garden, e cila punëson rreth 300.000 njerëz, humbi dy pagesa për borxhin e saj shumë miliardë dollarësh dhe tha se po shqyrtonte "masa të ndryshme të menaxhimit të borxhit".

Borxhi i zhvilluesit me para në dorë shihet tani si një aktiv "me rrezik shumë të lartë", sipas Moody's, i cili uli vlerësimin e tij në Country Garden javën e kaluar.

Country Garden ka afat deri në fillim të shtatorit për të kryer pagesat që i ka munguar.

Ekonomia e Kinës po lufton

Është e vështirë të mbivlerësohet rëndësia e tregut të pronës në Kinë. Industria përbën deri në 30% të aktivitetit ekonomik të vendit dhe më shumë se dy të tretat e pasurisë së familjeve janë të lidhura në pasuri të paluajtshme.

Por gati tre vjet kufizime “zero Covid” dëmtuan rritjen ekonomike të Kinës dhe konsumatorët kanë hezituar të blejnë shtëpi të reja përballë papunësisë më të lartë dhe rënies së vlerave të pronave.

Çmimet e konsumit muajin e kaluar ranë për herë të parë në më shumë se dy vjet; Papunësia e të rinjve është rritur kaq shpejt, saqë autoritetet kineze thjesht nuk i publikuan të dhënat e korrikut. Shitjet me pakicë, kërkesa për eksport dhe prodhimi në fabrikë janë të gjitha në rënie.

A nuk mundet që Pekini t'i lirojë këto kompani?

Nuk ka gjasa. Ndërsa Pekini ka bërë disa përpjekje për të ndihmuar në nxitjen e kërkesës për banesa, ditët e paketave të mëdha të shpëtimit të financuara nga shteti për industritë e fryra duket se kanë mbaruar.

Siç tha Presidenti Xi Jinping në një fjalim të fundit: "Ne duhet të ruajmë durimin historik dhe të këmbëngulim për të bërë përparim të qëndrueshëm, hap pas hapi".

Burimi: CNN