KOMENT nga I GJATI / Do të zgjidhësh një problem? Mos kërko zgjidhjen, por zhduk problemin!

 Kliko këtu për të tjera
Voxpress:

Dita Kombëtare e Shpëtimit të Azerbajxhanit

11 Qershor 2025, 13:18Pikëpamje SHKRUAR NGA REDAKSIA VOX
Anar Huysenov

 Nga Anar Huysenov*

Dita Kombëtare e Shpëtimit të Azerbajxhanit e cila festohet çdo vit më 15 qershor, zë një vend të rëndësishëm në historinë moderne të Azerbajxhanit. Kjo ditë shënon rikthimin në pushtet të Liderit Kombëtar Heydar Aliyev në vitin 1993 — një moment historik që luajti një rol vendimtar në ruajtjen e pavarësisë së vendit, rivendosjen e stabilitetit politik, si dhe në përcaktimin e rrugës së zhvillimit të mëtejshëm të vendit.

Pas rivendosjes së pavarësisë më 18 tetor 1991, Azerbajxhani u përball me një sërë sfidash të brendshme dhe të jashtme, me një perspektivë reale për humbjen e ekzistencës së shtetit. Agresioni ushtarak nga Armenia, rënia ekonomike dhe kriza e brendshme qeveritare kulmuan në qershor të vitit 1993. Situata në ushtri ishte gjithashtu kritike, me një numër gjithnjë në rritje të rasteve të dezertimit nga njësitë ushtarake.

Grupe të armatosura dhe individë të ndryshëm po luftonin për pushtet, ndërkohë që vendi përballej me një krizë të thellë politike të brendshme. Njësia ushtarake e vendosur në Ganja (qyteti i dytë më i madh në vend) refuzoi t’i bindet urdhrave të Ministrisë së Mbrojtjes, dhe qeveria dërgoi trupa ushtarake në Ganja për të shtypur revoltën.

Si pasojë e një politike neglizhente, përmasat e revoltës u zgjeruan dhe doli jashtë kontrollit. Rebelët po marshonin drejt Bakusë, duke kërkuar ndryshim të pushtetit. Qeveria e atëhershme, e udhëhequr nga Fronti Popullor i Azerbajxhanit dhe partia Musavat, e kuptoi se nuk ishte më në gjendje të parandalonte kërcënimin e shpërthimit të një lufte.

Në këto kohë të trazuara, vendi kishte nevojë për një udhëheqës me vullnet të fortë, vizionar dhe përvojë të gjerë, i cili mund të përballonte krizën ekzistuese dhe të parandalonte një përplasje të mundshme. Kur qeveria dhe populli i Azerbajxhanit besuan se shtetësia kombëtare ishte në prag të rrëzimit, ata kërkuan ndryshim të pushtetit ekzistues, duke ia besuar fatin e vendit liderit të shquar politik Heydar Aliyev, i cili në atë kohë ishte kryetar i Mejlisit të Lartë (parlamentit rajonal) të Republikës Autonome të Nakhchivanit.

Kështu, më 15 qershor 1993, në përgjigje të një thirrjeje kombëtare, Heydar Aliyev u rikthye në Baku dhe mori drejtimin e vendit në një moment kur ekzistenca e shtetësisë së Azerbajxhanit ishte në rrezik. Udhëheqja e tij e mençur dhe vendimtar riktheu rendin kushtetues, stabilizoi situatën politike dhe hodhi themelet për reformat ekonomike dhe për ndërtimin e institucioneve të fuqishme shtetërore.

Vlen të përmendet se, duke marrë përsipër misionin për të mbrojtur vendin nga lufta civile, Heydar Aliyev u nis për në Ganja, duke rrezikuar jetën e tij, dhe si rezultat i negociatave, ai arriti të parandalojë përshkallëzimin e përplasjes civile. Hapat e duhur të ndërmarra gjatë atij momenti politikisht të vështirë garantuan ruajtjen e pavarësisë së Azerbajxhanit.

Më 15 qershor 1993, Heydar Aliyev në fjalën e tij në Milli Majlis (Parlament), u përqendrua në mënyrat për zhvillimin e strategjisë së konsolidimit të shtetit. Më pas, ai hartoi dhe zbatoi këtë plan në praktikë. Nëse pavarësia përfaqësonte hapin e parë për t’u arritur, mbrojtja dhe zhvillimi i saj ishin hapat e dytë dhe po aq të rëndësishëm. Më 3 tetor 1993, ai u zgjodh President i Republikës përmes votimit mbarëkombëtar.

15 qershori hyri në historinë e Azerbajxhanit të pavarur si Dita Kombëtare e Shpëtimit. Kjo festë mori statusin zyrtar në vitin 1997, dhe prej vitit 1998 festohet si festë kombëtare.

Dita Kombëtare e Shpëtimit të Azerbajxhanit nuk është vetëm një përkujtim i një pike kthese në historinë politike të Azerbajxhanit, por edhe një përkujtim i qëndresës së popullit, unitetit, dhe përkushtimit ndaj sovranitetit, integritetit territorial dhe paqes. Sot, Azerbajxhani vazhdon të ndërtojë mbi këtë trashëgimi, duke synuar zhvillim të qëndrueshëm, forcim të shtetit kombëtar dhe bashkëpunim rajonal.

*Ambasador i Republikës së Azerbajxhanit në Republikën e Shqipërisë

Video

SHIKO KANALIN NE YOUTUBE
×