Zbulohet në Turqi 'buka' më e vjetër në botë, daton 8600 vjet më parë!

18 Qershor 2024, 11:55Kosova&Bota SHKRUAR NGA REDAKSIA VOX

Arkeologët në Turqi thonë se kanë zbuluar bukën më të vjetër të njohur në botë, që daton në vitin 6600 para Krishtit.

Një strukturë furre e shkatërruar kryesisht u gjet në një zonë të quajtur "Mekan 66", ku ka shtëpi ngjitur me tulla, në sitin arkeologjik të Çatalhöyük në provincën jugore turke të Konia, sipas Qendrës së Kërkimit dhe Aplikimit të Shkencës dhe Teknologjisë në Universitetin Necmettin Erbakan të Turqisë. (B?TAM).

Rreth furrës, arkeologët gjetën grurë, elb, fara bizele dhe një mbetje të rrumbullakët, "sfungjere" në madhësinë e palmës, thuhet në një deklaratë për shtyp të mërkurën.

Analizat përcaktuan se mbetja organike ishte bukë 8600-vjeçare, e papjekur dhe e fermentuar.

"Mund të themi se ky zbulim në Çatalhöyük është buka më e vjetër në botë," i tha të mërkurën agjencisë shtetërore turke të lajmeve Anadolu, arkeologu Ali Umut Türkcan, kreu i Delegacionit të Gërmimeve dhe një profesor i asociuar në Universitetin Anadolu në Turqi.

“Është një version më i vogël i një buke. Nuk është pjekur, por është fermentuar dhe ka mbijetuar deri në ditët e sotme me niseshtenë brenda. Nuk ka asnjë shembull të ngjashëm të diçkaje të tillë deri më sot”, shtoi ai.

Imazhet e mikroskopit elektronik të skanimit treguan hapësira ajrore në mostër, me shikimin e kokrrave të niseshtës "duke eliminuar dyshimet tona", tha në njoftimin biologu Salih Kavak, një pedagog në Universitetin Gaziantep në Turqi.

Ai shtoi se analizat zbuluan kimikate të gjetura në bimë dhe tregues të fermentimit. Mielli dhe uji ishin përzier, ndërsa buka ishte përgatitur pranë furrës dhe u mbajt për pak kohë.

“Është një zbulim emocionues për Turqinë dhe botën,” tha Kavak. Lënda organike si druri ashtu edhe buka u ruajt nga balta e hollë që mbulonte strukturën, sipas Türkcan.

Çatalhöyük, i cili është një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, ishte shtëpia e afërsisht 8,000 njerëzve gjatë periudhës së neolitit, midis 10,000 para Krishtit deri në 2,000 pes, dhe është një nga vendet e para të urbanizimit në botë, sipas BITAM.

Hulumtimi në vendin e ruajtur mirë ka zbuluar planimetri të veçanta të banesave dhe veçori të gjera si piktura murale dhe relieve duke bërë që ai të konsiderohet "vendbanimi më domethënës njerëzor që dokumenton jetën e hershme bujqësore të një komuniteti neolitik", sipas faqes së internetit të UNESCO-s

Video